خطبه جمعه، 7 دی ماه 1397

مطالب مهم خطبه اول: کدام جشن؟ / شادی مطلوب و مناسب / فرصتی برای بازنگری در محاسبات / از برنامه‌ریزی تا پشیمانی / شادی مسئولانه و آگاهانه.

مطالب مهم خطبه دوم: دولت در سال آینده / با حرکت‌های اعتراضی موافقیم ولی... / دشمن لبنانی‌ها را تهدید می‌نماید / بازگشت سفارت‌ها به سوریه / رحلت آیت الله هاشمی شاهرودی / در آستانه سال جدید.

 

21 ربيع الثانی 1440 هـ برابر با 7 دی ۱۳۹۷ هـ و 28/١٢/٢٠١٨ م

 

مطالب مهم خطبه اول: کدام جشن؟ / شادی مطلوب و مناسب / فرصتی برای بازنگری در محاسبات / از برنامه‌ریزی تا پشیمانی / شادی مسئولانه و آگاهانه.

مطالب مهم خطبه دوم: دولت در سال آینده / با حرکت‌های اعتراضی موافقیم ولی... / دشمن لبنانی‌ها را تهدید می‌نماید / بازگشت سفارت‌ها به سوریه / رحلت آیت الله هاشمی شاهرودی / در آستانه سال جدید.

 

خطبه اول:

خداوند سبحانه و تعالى می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا الله وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا الله إِنَّ الله خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ * وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا الله فَأَنْسَاهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ» صدق الله العظيم.

 

کدام جشن؟

چند روز دیگر با این سال میلادی خداحافظی می‌کنیم و به استقبال سال میلادی جدید می‌رویم. بنا بر عادت دیرینه اول سال نو به فرصتی برای شب‌نشینی‌ها و دید و بازدیدها در مکان‌های عمومی و خانه‌ها تبدیل شده است. به مانند همه سال‌ها، به این جهت این سؤال مطرح می‌شود: ما باید چه موضعی داشته باشیم؟ آیا ما نیز با فضای عمومی همراه شویم و همرنگ جماعت شویم یا این که باید مطابق با ارزش‌ها، مبانی و احساس مسئولیت عمل نماییم؟

طبیعی است که نه در این مناسبت و نه در هر مناسبت دیگری نباید بازتاب دیگران باشیم. فرقی ندارد که دیگران چند نفر باشند. نباید از آنان تقلید کنیم و آن چیزهایی را که آنان پذیرفته‌اند ما نیز بپذیریم. چون به بیان امام موسی کاظم(ع) پیامبر خدا ما از این مسئله نهی کرده است. پیامبر خدا نهی کرده است که انسان جامعه باشد و بگوید من با مردم و یکی از آنان هستم. «إنّما هما نجدان؛ نجد خير  و نجدُ شرّ، فلا يكنْ نجدُ الشرِّ أحبَّ إليكم من نجدِ الخيرِ؛ چون دو راه وجود دارد. راه خیر و راه بد؛ بنابراین نباید راه بد برای شما محبوب‌تر از راه خیر باشد.»

ملاحظاتی که در این مورد داریم به معنای مخالفت با شادی نیست. چون دینی که بدان باور داریم آن گونه که برخی عقیده دارند، نیامده است که شادی را از زندگی بگیرد. بلکه آمده است تا شادی را تقویت و به سوی آن دعوت نماید.

از این رو عقیده داریم همان طور که دین دعوت به آخرت می‌نماید و برای رسیدن به آخرت تشویق می‌نماید: «وَابْتَغِ فِيمَا آَتَاكَ الله الدَّارَ الْآَخِرَةَ» بلافاصله می‌فرماید: «وَلَا تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا» و از انسان می‌خواهد که این گونه دعا کند: «رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً».

در حدیث نیز آمده است: «إِذَا أَقْبَلَتِ اَلدُّنْيَا فَأَحَقُّ أَهْلِهَا بِهَا أَبْرَارُهَا لاَ فُجَّارُهَا وَ مُؤْمِنُوهَا لاَ مُنَافِقُوهَا وَ مُسْلِمُوهَا لاَ كُفَّارُهَا؛ اگر دنیا اقبال کرد، مؤمنان و خوبان و مسلمین به دنیا سزاوارترند، نه کفار و فاسقان و منافقان.»

از این رو خداوند متعال کسانی را که اعتقاد داشتند با محروم خود از نعمت‌های الهی به خداوند نزدیک می‌شوند، محکوم کرده است: «قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ الله الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِيَ لِلَّذِينَ آَمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَ».

و فرموده است: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا لَا تُحَرِّمُوا طَيِّبَاتِ مَا أَحَلَّ الله لَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا إِنَّ الله لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ».

اما همین دینی که مردم را به شادی و سرور دعوت کرده است، برای شادی حدود و ضوابطی نیز مطرح کرده است. چون خداوندی که مصالح بندگان خود آگاه‌تر است، خیلی به آنان علاقه دارد. خداوند نمی‌خواهد که شادی باعث تهیدستی دنیوی انسان شود و در آخرت نیز او را به جهنم بیندازد یا این که او را از انجام مسئولیت‌ها و وظایفی که به عهده دارد بازدارد. چون این مسئولیت‌ها و وظایف به گونه‌ای است که ایجاب می‌کند انسان به صورت جدی به آن‌ها توجه داشته باشد.

 

شادی مطلوب و مناسب

ولی در آستانه این مناسبت خوب است از خودمان بپرسیم: آیا ماهیت این مناسبت چنین شادی‌هایی را اقتضا می‌نماید؟ و اگر شادی باید باشد، کدام شادی مناسب این مناسبت است؟

هر کسی که در پرتو ایمان و دین خود، وضعیت مراسم عید آغاز سال نو را مورد بررسی قرار دهد، آن را با ارزش‌های دینی همخوان و هماهنگ نمی‌بیند. حتی اگر جنبه‌های عقلانی و دینی نیز رعایت شده باشد، این مراسم در عمق خود جهت‌گیری دینی و عقلانی ندارد. اول این که این جشن‌ها به معنای پایان یافتن یک سال از عمر انسان است. سالی که به سال‌های از دست رفته پیشین اضافه می‌شود. طبیعی است که از دست رفتن یک سال دیگر از عمر انسان شادی ندارد. چون با گذشت هر سال، انسان به قرار گرفتن در برابر خداوند متعال نزدیک‌تر می‌شود تا برای پاسخگویی به مسئولیت‌های خود در برابر خداوند قرار بگیرد. روزی که منادی ندا می‌دهد: «وَقِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْئُولُونَ».

ثانیاً با آغاز سال نو، او وارد مرحله تازه‌ای می‌شود که نمی‌داند در آن چه اتفاقاتی برای او روی می‌دهد. روزهایی که او با مسئولیت‌های خود در برابر خداوند، خود و مردم پیرامون خود روبرو می‌شود و او باید بهتر از سال گذشته با آن برخورد نماید.

 

فرصتی برای بازنگری در محاسبات

از این رو انسان آگاهی که از کارهای بیهوده و عبث رایج در این جشن‌ها دوری گزیده است، باید کارهای خود را مورد بازنگری قرار دهد. بدون این بازنگری انسان، راهنمایی را که او را به راه درست زندگی رهنمون شده و از افتادن در جهنم انحراف بازمی‌دارد، گم می‌کند. البته ما با روابط اجتماعی آغاز سال نو مخالفتی نداریم. بلکه این کار خوب است. ولی مناسب آن است که در زمان و شرایط مناسب باشد.

خداوند ما را به بازنگری فرامی‌خواند. این مفهوم در آیه شریفه‌ای که به مسئله بازنگری پرداخته است به روشنی دیده می‌شود: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا الله وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا الله إِنَّ الله خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ»، «وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا الله فَأَنْسَاهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ».

در حدیثی از پیامبر گرامی اسلام آمده است: «حاسبوا أنفسكم قبل أن تحاسَبوا، وزنوها قبل أن توزَنوا، وتجهَّزوا للعرض الأكبر؛ خودتان را مورد محاسبه قرار دهید پیش از این که مورد بازخواست قرار گیرید، آن را وزن نمایید پیش از این که وزن شوید و برای عرضه بزرگ(روز قیامت) آماده شوید.»

در حدیث دیگری آمده است: «مَن حاسَبَ نفسَهُ وقَفَ على عُيوبِهِ، وأحاطَ بذُنوبِهِ، واسْتَقالَ الذُّنوبَ، وأصْلَحَ العُيوب؛ هر كه به محاسبه نفْس خود پردازد به عیب‌هایش آگاه شود و به گناهانش پى ببرد و گناهان را جبران كند و عیب‌ها را برطرف سازد.»

از امام صادق(ع) نیز روایت شده است که فرمود: «يَا ابْنَ جُنْدَب حَقٌّ عَلى كُلِّ مُسْلِم يَعْرِفُنا اَنْ يَعْرِضَ عَمَلَهُ فى كُلِّ يَوم و لَيْلَة عَلى نَفْسِهِ فَيَكُونُ مُحاسِبَ نَفْسِهِ فَاِنْ رَأى حَسَنَةً اسْتَزادَ مِنْها و اِنْ رَأى سَيِّئَةً اسْتَغْفَرَ مِنْها لِئَلاّ يُخْزى يَوْمَ القيامةِ؛ اى پسر جندب، بر هر مسلمانى كه ما را شناسد سزاست كه به هر روز و شب كردارش را فراروى آورد و به حساب خود برسد. اگر ديد نیكو بوده، بر آن بيفزايد و اگر ديد گناه بوده، از آن آمرزش خواهد تا در روز رستاخيز رسوا نشود.»

از امیرالمؤمنین(ع) روایت شده است: «جاهِدْ نَفْسَكَ و حاسِبْها مُحاسَبةَ الشَّريكِ شَريكَهُو طالِبْها بِحُقوقِ اللّه‏ِ مُطالَبَةَ الخَصْمِ خَصْمَهُ؛ با نفْس خود جهاد كن و از او حساب كِش، همچنان كه شريك از شريكش حساب می‌کشد و حقوق خداوند را از او مطالبه كن، همچنان كه طرف دعوا، حقوق خود را از ديگرى مطالبه می‌کند.»

در حدیث آمده است که آن حضرت هر شب خود را مورد بازخواست و محاسبه قرار می‌داد و می‌فرمود: «يا نفس، وما الّذي عملت فيه، أذكرت الله في هذا اليوم أم حمدتيه، أقضيت حقَّ أخٍ مؤمن، أنفَّست عنه كربته، أحفظته في ظهر الغيب، أحفظته بعد الموت في مخلّفيه، أكففت عن غيبة أخ مؤمن بفضل جاهك، أأعنت مسلماً؟ فيذكر ما كان منه، فإن ذكر أنّه جرى منه خير، حمد الله عزَّ وجلَّ وكبَّره على توفيقه، وإن ذكر معصية أو تقصيراً، استغفر الله وعزم على ترك معاودته؛ ای نفس!... و در آن چه کاری انجام دادی؟ آیا خدا را یاد کردی و آیا سپاس او را به جای آوردی؟ آیا حق برادر مؤمنت را ادا کردی؟ آیا گرفتاری او را رفع نمودی؟ آیا در نبود او از خانواده و فرزندانش نگهداری کردی؟ آیا پس از مرگش بازماندگانش را رسیدگی کردی؟ آیا با گذاشتن آبروی خود دیگران را از بدگویی نسبت به برادر مؤمنت باز داشتی؟ و آیا مسلمانی را یاری کردی؟ بالاخره در این روزی که گذشت چه کردی؟ پس باید تمام آنچه را در این روز انجام داده است به یاد آورد، پس اگر کاری نیک از او سر زده است خدا را سپاس گزارد و او را بر این توفیق تکریم و تعظیم نمایدو اگر در میان آنچه انجام داده است، گناهی یا کوتاهی‌ای یافت، از خدا آمرزش بخواهد و تصمیم بگیرد که دیگر بدان سوی نرود.»

بنابراین آغاز سال، همان طور که فرصت مناسبی است تا تجار کارهای خود را ارزیابی کنند و میزان سود و زیان خود را مشخص نمایند، فرصت خوبی است تا انسان نقاط ضعف و قوت خود را بشناسد تا نقاط قوت خود را مشخص نماید و نقاط ضعف خود را برطرف نماید.

 

از برنامه‌ریزی تا پشیمانی

دوم این که آغاز سال نو فرصت خوبی برای برنامه‌ریزی است. این که انسان برای انجام مسئولیت‌هایی که بر عهده او گذاشته شده است برنامه‌ریزی نماید. چون انجام مسئولیت نباید بدون مقدمه و برنامه‌ریزی باشد. انسان نباید واکنشی عمل کند بلکه باید با آمادگی و برنامه‌ریزی کارهای خود را انجام دهد.

این همان چیزی است که امام زین العابدین(ع) به آن توجه داشت. او هر روز در برابر خدای خود قرار می‌گرفت تا اهداف زندگی خود را تعیین نماید: «اللّهمَّ وَوَفِّقْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا، وَلَيْلَتِنَا هَذِهِ، وَفِي جَمِيعِ أَيَّامِنَا، لِاسْتِعْمَالِ الْخَيْرِ، وَهِجْرَانِ الشَّرِّ، وَشُكْرِ النِّعَمِ، وَاتِّبَاعِ السُّنَنِ، وَمُجَانَبَةِ الْبِدَعِ، وَالْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ، وَالنَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ، وَحِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ، وَانْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَإِذْلَالِهِ، وَنُصْرَةِ الْحَقِّ وَإِعْزَازِهِ، وَإِرْشَادِ الضَّالِّ، وَمُعَاوَنَةِ الضَّعِيفِ، وَإِدْرَاكِ اللّهيفِ؛ بار خدایا توفیقمان ده تا در این روز و در این شب و در همه ایام به کار خیر پردازیم، از بدی دوری گزینیم و نعمت‌هایت را سپاس گزاریم و از سنت‌هایت پیروی و از بدعت‌ها بپرهیزیم، به معروف فراخوانده و از منکر بازداریم، اسلام را پاس داشته و باطل را ناقص بدانیم و خوار سازیم و حق را یاری کرده و گرامی داریم و گمراه را راه نماییم و ناتوان را یاری رسانیم و ستمدیده را دریابیم.»

سوم این که آغاز سال نو فرصت مناسبی برای توبه کردن است. انسان از کوتاهی‌هایی که در سال گذشته انجام داده است توبه نماید. در این شب خیلی نیاز داریم تا دعای امام زین العابدین(ع) را بخوانیم: «اللّهمَّ إِنِّي أَتُوبُ إِلَيْكَ فِي مَقَامِي هَذَا، مِنْ كَبَائِرِ ذُنُوبِي وَصَغَائِرِهَا، وَبَوَاطِنِ سَيِّئَاتِي وَظَوَاهِرِهَا، وَسَوَالِفِ زَلَّاتِي وَحَوَادِثِهَا، تَوْبَةَ مَنْ لَا يُحَدِّثُ نَفْسَهُ بِمَعْصِيَةٍ، وَلَا يُضْمِرُ أَنْ يَعُودَ فِي خَطِيئَةٍ، وَقَدْ قُلْتَ- يَا إِلَهِي- فِي مُحْكَمِ كِتَابِكَ: إِنَّكَ تَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِكَ، وَتَعْفُو عَنِ السَّيِّئَاتِ، وَتُحِبُّ التَّوَّابِينَ، فَاقْبَلْ تَوْبَتِي كَمَا وَعَدْتَ، وَاعْفُ عَنْ سَيِّئَاتِي كَمَا ضَمِنْتَ، وَأَوْجِبْ لِي مَحَبَّتَكَ كَمَا شَرَطْتَ، وَلَكَ- يَا رَبِّ- شَرْطِي أَلَّا أَعُودَ فِي مَكْرُوهِكَ، وَضَمَانِي أَنْ لَا أَرْجِعَ فِي مَذْمُومِكَ، وَعَهْدِي أَنْ أَهْجُرَ جَمِيعَ مَعَاصِيكَ؛ خدایا! من در این مقام از گناهان بزرگ و کوچک و بدی‌های پنهان و آشکارا و لغزش‌های کهنه و نو توبه کردم. توبه‌ای که اندیشه نافرمانی را دیگر در دل راه ندهم و قصد بازگشتن به گناه نکنم و تو در کتاب حکیم فرموده‌ای که توبه بندگان را می‌پذیری و از بدی‌ها درمی‌گذری و تائبان را دوست داری، پس چنانکه وعده فرمودی توبه مرا بپذیر و چنان که نوید دادی از بدی‌های من بگذر و دوستی تو مطابق بیان تو شامل من گردد و من هم با تو پیمان بستم که به کار ناپسند بازنگردم و بر عهده گرفتم که گرد عمل نکوهیده نگردم و عهد کردم از همه گناهان دوری گزینم.»

 

شادی مسئولانه و آگاهانه

عزیزان! ما حق داریم که در آغاز سال شاد باشیم. ولی شایسته است که این شادی بعد از این باشد که مطمئن شویم سال گذشته را به خیر و خوبی سپری کرده‌ایم و در برابر روزهای آینده، احساس مسئولیت بیشتری خواهیم کرد. این شادی، شادی واقعی است. شادی انسان‌های آگاهی است که از واقعیت شادی آگاهی دارند. همان کسانی که خداوند در اشاره به آنان می فرماید: «قُلْ بِفَضْلِ الله وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ».

همان شادی که امام امیرالمؤمنین علی(ع) در نامه خود به ابن عباس به آن اشاره کرده می فرماید: «أَمَّا بَعْدُ، فإِنَّ الْمَرْءَ لَيَفْرَحُ بِالشَّيْءِ الَّذِي لَمْ يَكُنْ لِيَفُوتَهُ، وَيَحْزَنُ عَلَى الشَّيْءِ الَّذِي لَمْ يَكُنْ لِيُصِيبَهُ، فَلاَ يَكُنْ أَفْضَلَ مَا نِلْتَ في نَفْسِكَ مِنْ دُنْيَاكَ، بُلُوغُ لَذَّة، أَوْ شِفَاءُ غَيْظ، وَلكِنْ إطْفَاءُ بِاطِل أَوْ إِحْيَاءُ حَقٍّ، وَلْيَكُنْ سُرورُكَ بِمَا قَدَّمْتَ، وَأَسَفُكَ عَلَى مَا خَلَّفْتَ؛ اما بعد، گاه آدمی به چیزی شاد می‌شود که از او نخواهد برید و به چیزی اندوهناک می‌شود که بدان نخواهد رسید. پس مبادا نیکوترین چیز که از دنیای خود برخورداری، رسیدن به لذتی بود یا بکار بردن خشمی که در سینه داری. بلکه باید باطلی را بمیرانی یا حقی را زنده گردانی و باید که شادمانی‌ات به چیزی باشد که از پیش فرستاده‌ای و دریغت بر آنچه به جای می‌گذاری.»

اما این چه شادی است که بعد از آن آتش جهنم است؟ در حدیث آمده است: «ما خير بخير بعده النّار، وما شرّ بشرّ بعده الجنّة؛ خوبی که بعد از آن آتش جهنم باشد، خوبی باشد و بدی که بعد از آن بهشت باشد، بدی نیست.»

از این رو از خداوند متعال می‌خواهیم شادی و سروری را به ما عنایت فرماید که هم در دنیا از آن بهره‌مند باشیم و هم آثار و پیامدهای خوب آن را در آخرت شاهد باشیم. از آنانی باشیم که خداوند متعال درباره‌شان فرموده است: «وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ * ضَاحِكَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ»، «يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ * ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً * فَادْخُلِي فِي عِبَادِي * وَادْخُلِي جَنَّتِي».

 

خطبه دوم:

بسم الله الرحمن الرحیم

ای بندگان خدا! شما و خودم را توصیه می‌کنم که در آغاز سال جدید خواندن این دعا را فراموش نکنیم. چون در شب اول هر سال جدیدی، پیامبر خدا(ص) خطاب به خداوند متعال این چنین دعا می‌کرد: «اَللّـهُمَّ ما عَمِلْتُ فى هذِهِ السَّنَةِ مِنْ عَمَل نَهَیْتَنى عَنْهُ وَلَمْ تَرْضَهُ وَنَسیتَهُ وَلَمْ تَنْسَهُ وَدَعَوْتَنى اِلَى التَّوْبَةِ بَعْدَ اجْتِرائى عَلَیْکَ اَللّـهُمَّ فَاِنّى اَسْتَغْفِرُکَ مِنْهُ فَاغْفِر لى وَما عَمِلْتُ مِنْ عَمَل یُقَرِّبُنى اِلَیْکَ فَاقْبَلْهُ مِنّى وَ لا تَقْطَعْ رَجآئى مِنْکَ یا کَریمُ؛ خدایا! آنچه کردم در این سال از کارهایی که مرا نهی کردی و از آن مورد پسندت نبود و من فراموش کردم و تو فراموش نکردی و پس از جرئت برتر و دعوت کردی مرا به توبه، بار خدایا! آمرزش می‌جویم از آن بیامرز مرا و آنچه به جا آوردم از کارهایی که مرا به تو نزدیک کند بپذیر از من امید مرا از خودت مبر، ای کریم.»نقل است که بعد از این دعا، شیطان می‌گوید: «يا ويلي، ما تعبته في سنة هدَّمه بهذا الدّعاء؛ وای بر من! با این دعا، تمام زحماتم در این سال نابود شد».

در ابتدای هر سال، پیامبر خدا بعد از این که دو رکعت نماز می‌خواند، خطاب به خداوند متعال می‌فرمود: «وَهذِهِ سَنَةٌ جَدیدَةُ فَاَسْئَلُکَ فیهَاالْعِصْمَةَ مِنَالشَّیْطانِ وَالْقُوَّةَ عَلى هذِهِ النَّفْسِ الاْمّارَةِ بِالسّوَّءِ وَالاِْشْتِغالَ بِما یُقَرِّبُنى اِلَیْکَ یا ذَاالْجَلالِ والاکرام؛ و این سال، سال جدیدی است. از تو می‌خواهم که مرا از شر شیطان ایمن داری و در برابر نفس اماره قوی گردانی و به آن چه که مرا به تو نزدیک می‌گرداند، مشغول داری. ای دارای جلال و بزرگواری.»

پیامبر خدا از ما می‌خواهد که با این تصویر سال گذشته عمر خود را به پایان بریم و به جایگاه بایسته خود در برابر خداوند متعال نزدیک گردیم. مطمئن شویم که اعمالمان قبول شده‌اند و برای ما پیامدهای ناگوار ندارند. باید سال جدید را در حالی آغاز کنیم که نسبت به طاعت و رضایت الهی و پرهیز از نافرمانی او توجه داشته باشیم. در این صورت سال جدید از سال‌های گذشته بهتر خواهد بود. چون هر کسی که دو سال او یکسان باشد، مغبون شده است.

به این ترتیب نام ما جزو آگاهانی ثبت و ضبط خواهد شد که نسبت به اهمیت عمر و مسئولیت آگاهی دارند و از توانایی بیشتری برای مقابله با چالش‌ها برخوردار خواهیم گردید.

 

دولت در سال آینده

از لبنان آغاز می‌کنیم. در هفته گذشته لبنانی‌ها خبر خوش تشکیل دولت جدید را دریافت کردند. ولی به سرعت معلوم شد که توافق گروه‌های مختلف برای تشکیل دولت فروپاشیده است و هنوز هم مشکلات و موانع بسیاری برای تشکیل دولت وجود دارد و اختلافات باقیمانده نیز ترمیم شود. به این ترتیب کشور در آستانه دور تازه‌ای از نگرانی، تردید و اضطراب سیاسی و روانی قرار گرفته است و بازتاب‌های منفی آن روی ساختار اقتصادی و اجتماعی کشور بیشتر خواهد بود.

ما معتقدیم چیزی که اتفاق افتاد یک ناهنجاری در فرایند سیاسی و به دور از عقلانیت و واقع‌گرایی در برخورد با منافع کشور و بایسته‌های اخلاق سیاسی است.

ما پیش از این نیز هشدار دادیم که کشور نمی‌تواند با ذهنیت انتقام گیری به پیش برود. اگر این ذهنیت ادامه یابد زیست مشترک و صلح و ثبات داخلی نیز به خطر خواهد افتاد و همین طور کشور را به سوی افتادن در دام‌های فتنه سوق خواهد داد. چنین ذهنیتی دغدغه‌های سایر اقشار و طیف‌های کشور را تحریک خواهد کرد و نگرانی طوایف و جریان‌های سیاسی را از هیمنه یک گروه و به حاشیه رانده شدن گروه دیگر بر خواهد انگیخت. در حالی که شایسته است عقلانیتی مورد توجه و اتکا قرار گیرد که منافع همه را در نظر داشته باشد.

از این رو در برابر این فروپاشی که سرنوشت کشور را تهدید می‌نماید، بار دیگر خواستار اعتمادسازی دوباره هستیم. باید تفاهم‌های عمیق‌تری صورت بگیرد تا شکاف موجود میان لبنانی‌ها را التیام ببخشد و توازن سیاسی دوباره‌ای میان طرف‌های مختلف ایجاد نماید. همه طرف‌ها باید تواضع به خرج دهند و از مسائل شخصی خود به سود مردم و میهن دست بردارند. مردمی که بعد از سال‌ها جنگ و دشواری و سیلی از دیون و مشکلات، سزاوار احساس ثبات هستند.

دولت وحدت ملی ایجاد نمی‌شود مگر این که همه به این احساس برسند که منافع کشور بالاتر از همه چیز است و برای آن همه نوع فداکاری به خرج دهند و امتیاز بدهند.

 

با حرکت‌های اعتراضی موافقیم ولی...

به موضوع ریختن به خیابان‌ها در هفته گذشته می‌رسیم. در عین حالی که موافق حرکت‌های خیابانی برای تحت فشار قرار دادن مسئولان هستیم تا آن‌ها از عدم جدیت و بی‌توجهی دست بردارند و به تلاش جدی برای حل مشکلات و پیچیدگی‌ها بپردازند، بار دیگر هشدار می‌دهیم که هر نوع حرکت خیابانی ممکن است به ناامنی و اقدامات غیرعقلانی منجر شود. ما نمی‌خواهیم کشور ما به همان نمایش‌هایی که بهار عربی نام گرفت، بازگردد. این حرکت‌ها بی‌هدف و بدون رهبر بودند. به همین دلیل کسانی آمدند و زمام آن را به دست گرفتند تا از آن برای نابودی جهان عرب و تهدید وحدت آن استفاده نمایند. از این رو نباید همان طور که دیگران دچار فروپاشی شدند، ما نیز به دچار سقوط شویم. چون انسان آگاه از یک سوراخ دوبار گزیده نمی‌شود.

 

دشمن لبنانی‌ها را تهدید می‌نماید

در شرایطی که دشمن به وسیله هواپیماها و حملات هوایی تخیلی خود بر فراز جنوب و بقاع، می‌خواهد توانمندی‌های نظامی خود را به نمایش بگذارد و از این راه مذبوحانه تلاش نماید که لبنانی‌ها را بترساند و در موضوع تونل‌ها در برابر جامعه جهانی به اهداف خود برسد، در برابر این واقعیت نباید خواب باشیم. باید در برابر توطئه‌های دشمن صهیونیستی بر همبستگی داخلی خود بیفزاییم. دشمنی که با بهره‌برداری از فضای نامناسب داخلی بر دامنه توطئه‌های خود افزوده است.

 

بازگشت سفارت‌ها به سوریه

به سوریه می‌رسیم. حملات هوایی چند روز گذشته دشمن علیه سوریه را محکوم می‌کنیم. دولت‌های عربی و جامعه عرب نباید از کنار این قضیه به راحتی بگذرد. همه باید بدانند حمله به یک پایتخت عربی موجب حمله به سایر پایتخت‌های عربی خواهد شد.

در ادامه صحبت درباره سوریه، بر اهمیت بازگشایی تعدادی از سفارت‌خانه‌های عربی تأکید می‌کنیم. امید ما این است که این رویداد باعث فراهم شدن راه برای همبستگی دوباره عربی شود؛ یعنی هم به سود کشورهای عربی باشد و هم جلوی طمع‌ورزی‌های دشمن و کسانی را بگیرد که می‌خواهند کشورهای عربی را متزلزل کنند و آن‌ها را به گاو شیری خود تبدیل نمایند.

 

حرکت‌های سودان

با توجه به فریاد اعتراضی تازه مردم سودان، در عین حال که به مردم سودان هشدار می‌دهیم در راستای تأمین منافع، طمع‌ورزی‌ها و درگیری‌های دیگران، هیزم فتنه‌ای که الآن کشورهای عربی با آن دست به گریبان هستند نباشند، از دولت سودان نیز می‌خواهیم که اهمیت پاسخگویی به خواسته‌های مردم خود را درک کنند. نباید وضعیت به سوی پیچیده‌تر شدن بحران‌های داخلی پیش برود و سرنوشت در معرض تهدید قرار گیرد. مناسب این است که دولت سودان منافع بر اساس احساس مسئولیت در برابر تحقق عدالت اجتماعی، حقوق و خواسته‌های مردم را در نظر بگیرد و برای رفع محرومیت‌ها، مبارزه با فساد و توجه به سایر طیف‌های سیاسی کشور تلاش نماید.

 

رحلت آیت الله هاشمی شاهرودی

در موضوعی دیگر، باید به خسارتی که دامن‌گیر دنیای اسلام شد بپردازیم و آن رحلت مرجع دینی آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی است. او که از دانش، آگاهی، اخلاق و بازاندیشی برخوردار بود. وفات او شکافی عظیم در حوزه‌های علمیه و جهان اسلام ایجاد کرد. او تلاش‌های برجسته‌ای برای ایجاد پل‌های وحدت با همه و پرهیز از تمام چیزهایی که باعث بروز مشکلات و بحران‌ها می‌شود، صورت داد.

از خداوند متعال می‌خواهیم که این عالم جلیل القدر را با رحمت واسعه‌اش فرا بگیرد، به امت اسلامی صبر و سلامتی عنایت فرماید و با علمایی که امانت‌دار اسلام اصیل و حاضر در همه عرصه‌های زندگی هستند، این ضایعه بزرگ را جبران فرماید.

 

در آستانه سال جدید

در خاتمه، در آستانه سال میلادی جدید باید دست دعا به درگاه خداوند متعال برداریم و از او بخواهیم که این سال را سالی آکنده از خیر و برکت و وحدت برای لبنانی‌ها و جهان قرار دهد. تا سال جدید سالی آکنده از امنیت، خیر و صلح و ثبات باشد. سالی که فرصت خوبی برای خیر و طاعت الهی و مجالی برای شادی معنوی باشد تا توشه‌های خیر، عطا، آگاهی و مسئولیت از آن برگیریم.