28 ذی القعده 1439 هـ برابر با 19 مرداد ۱۳۹۷ هـ و 10/٨/٢٠١٨ م
مطالب مهم خطبه اول: ویژگی فرشتگان / نقش‌ها و وظایف متعدد / فرشتگان در احادیث / نقش فرشتگان در هنگام مرگ / چگونه از فرشتگان تشکر کنیم؟
مطالب مهم خطبه دوم:درد و رنج رو به افزایش است / تحریم ایران / فجایع یمن تا کی ادامه دارد؟ / غزه در محاصره.
خطبه اول:
خداوند سبحانه و تعالى در کتاب عزیز خود می‌فرماید: «آَمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَیهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ کلٌّ آَمَنَ بِالله وَمَلَائِکتِهِ وَکتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَینَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَک رَبَّنَا وَإِلَیک الْمَصِیر» صدق الله العظیم.
خداوند ایمان به فرشتگان را یکی از ویژگی‌های مؤمنان قرار داده است. این آیه هم به این نکته اشاره می‌نماید که ایمان به فرشتگان در زمره ایمان به خداوند، کتاب‌ها و فرستادگان الهی قرار دارد. در عین حال می‌فرماید هر کسی که به فرشتگان باور نداشته باشد، در گمراهی عمیقی قرار دارد: «وَمَنْ یکفُرْ بِالله وَمَلَائِکتِهِ وَکتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْیوْمِ الْآَخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالاً بَعِید».
ما نیاز داریم که این ایمان را در جان خود ایجاد کنیم. البته باید بر اساس ثوابت درستی باشد تا این باور دچار شبهه و انحراف نشود و تحریفی وارد آن نگردد. وضعیتی که ممکن است برای امور غیبی نامحسوس پیش آید و در آن حقیقت با خیال و خرافات به هم بیامیزد؛ بنابراین برای پرهیز از این معضل باید به منابع درستی که در اختیار داریم برگردیم. کتاب خدا و احادیثی که اطمینان داریم از پیامبر خدا و ائمه اطهار صادر شده‌اند، تنها منبع درست ایمان آوردن به فرشتگان و آگاهی یافتن از ویژگی‌ها و شاخصه‌های آنان است.
ویژگی فرشتگان
این منابع اشاره می‌دارند که یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های فرشتگان ارتباط آنان با خداوند و رابطه خداوند با آنان است. خداوند درباره فرشتگان می‌فرماید: «بَلْ عِبَادٌ مُکرَمُونَ* لَا یسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُمْ بِأَمْرِهِ یعْمَلُونَ» و در آیه دیگری می‌فرماید: «لَا یعْصُونَ الله مَا أَمَرَهُمْ وَیفْعَلُونَ مَا یؤْمَرُونَ»؛ بنابراین فرشتگان بندگان باکرامتی هستند که از جایگاه و موقعیت بالایی برخوردار هستند. آنان مانند بشر نیستند که از خود اراده و اختیار داشته باشند. بلکه فقط از دستوری که دریافت می‌کنند، اطاعت می‌کنند و هیچ‌گاه نافرمانی نمی‌نمایند.
امام علی(ع) در اشاره به این واقعیت می‌فرماید: «وملائکة خلقتهم وأسکنتهم سماواتک، فلیس فیهم فترة، ولا عندهم غفلة، ولا فیهم معصیة، هم أعلم خلقک بک، وأخوف خلقک منک، وأقرب خلقک منک، وأعملهم بطاعتک، لا یغشاهم نوم العیون، ولا سهو العقول، ولا فترة الأبدان؛ فرشتگانی که آن‌ها را آفریدی و در آسمان‌ها سکونت دادی، ضعف و غفلت بر آن‌ها عارض نمی‌شود و مرتکب گناه نمی‌شوند. در معرفت تو از همه مخلوقات آگاه‌ترند و بیش از همه از تو می‌ترسند و از همه به تو نزدیک‌ترند و بیش از همه مطیع فرمان تو هستند. خواب بر چشمشان و غفلت بر قلوبشان و ضعف بر بدنشان عارض نمی‌شود.»
از این رو احادیثی که می‌گویند فرشته‌ای به نام فطرس دستور خداوند را اجرا نکرد؛ پس خداوند بر او خشم گرفت و بالش را شکست و توبه او را قبول نکرد تا این که بر بالین امام حسین(ع) خود را خاک‌آلود کرد. از آن زمان به بعد برای اعلام وفاداری به امام حسین(ع) سلام کسانی را که به آن حضرت سلام می‌کنند، به امام حسین(ع) می‌رسانند، درست نیستند.
ویژگی دیگر فرشتگان این است که همیشه به ستایش و عبادت خداوند متعال مشغول هستند و هیچ‌گاه از این کار دست نمی‌کشند. خداوند در این باره از زبان فرشتگان می‌فرماید: «أَتَجْعَلُ فِیهَا مَنْ یفْسِدُ فِیهَا وَیسْفِک الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِک وَنُقَدِّسُ لَک». در جایی دیگر نیز می‌فرماید: «یسَبِّحُونَ اللَّیلَ وَالنَّهَارَ لَا یفْتُرُونَ».
از دیگر ویژگی‌های ذاتی فرشتگان این است که ماهیت آفرینش آنان با بشر و جن تفاوت دارد. فرشتگان از نور آفریده شده‌اند. در حالی که انسان از خاک آفریده شده است و جن از آتش. خداوند اشاره می‌دارد که فرشتگان بال دارند. می‌فرماید: «فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَائِکةِ رُسُلاً أُولِی أَجْنِحَةٍ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ یزِیدُ فِی الْخَلْقِ مَا یشَاءُ إِنَّ الله عَلَى کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ».
البته مفسران در ماهیت این بال‌ها با یکدیگر اختلاف دارند. آیا بال‌ها ابزارهایی هستند که فرشتگان برای حرکت از آن استفاده می‌کنند یا این که بال به مرتبه آنان اشاره دارد و مرتبه فرشته به حسب تعداد بال‌های آن تعیین می‌شود.
از امام صادق(ع) روایت شده است: «لَمَلاَئِکةُ اَللَّهِ فِی اَلسَّمَاوَاتِ أَکثَرُ مِنْ عَدَدِ اَلتُّرَابِ فِی اَلْأَرْضِ وَ مَا فِی اَلسَّمَاءِ مَوْضِعُ قَدَمٍ إِلاَّ وَ فِیهَا مَلَک یسَبِّحُهُ وَ یقَدِّسُهُ وَ لاَ فِی اَلْأَرْضِ شَجَرٌ وَ لاَ مَدَرٌ إِلاَّ وَ فِیهَا مَلَک مُوَکلٌ بِهَا؛ فرشتگان خدا در آسمان‌ها بیشتر از شمار خاک در زمین هستند و در آسمان هیچ جاى پایى نیست، مگر اینکه در آنجا فرشته‌ای مشغول تسبیح و تقدیس خداست و در زمین هیچ درخت و کلوخى نیست مگر اینکه در آن فرشته‌ای است گماشته بر آن.»
برای ما روشن است که فرشتگان دیده نمی‌شوند، حس نمی‌شوند و قابل لمس نیستند. آری! به دستور خداوند ممکن است به شکل بشر درآیند، همان‌طور که برای حضرت مریم روی داد و خداوند درباره آن چنین می‌فرماید: «فَأَرْسَلْنَا إِلَیهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَراً سَوِی».
نقش‌ها و وظایف متعدد
خداوند سبحانه و تعالی نقش‌ها و وظایف متعددی برای فرشتگان در زندگی انسان، از زمانی که خداوند او را آفریده و در تمام مراحل زندگی‌اش، قرار داده است. از این رو وقتی خداوند به فرشتگان دستور داد که بر آدم سجده کنند، آنان اطاعت کنند و تردید و اعتراضی از خود نشان ندادند؛ اما ابلیس که از اجنه بود، در دستور خداوند تردید کرد و زبان به اعتراض گشود. او فرشته نبود بلکه در زمره فرشتگان درآمده بود. او سرپیچی کرد و استکبار ورزید: «فَسَجَدَ الْمَلَائِکةُ کلُّهُمْ أَجْمَعُونَ* إِلَّا إِبْلِیسَ» خداوند دوستی انسان را در وجود فرشتگان قرار داده است و به آنان دستور داده است که برای اهل زمین طلب بخشش کنند. خداوند در اشاره به این مطلب چنین می‌فرماید: «وَالْمَلَائِکةُ یسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَیسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِی الْأَرْضِ أَلَا إِنَّ الله هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ».
آنان نسبت به پیامبر خدا(ص) نیز چنین مهر و محبتی داشتند. خداوند در این باره چنین می‌فرماید: «إِنَّ الله وَمَلَائِکتَهُ یصَلُّونَ عَلَى النَّبِی یا أَیهَا الَّذِینَ آَمَنُوا صَلُّوا عَلَیهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیماً».
فرشتگان نقش نظارتی هم دارند. خداوند برای هر انسان دو فرشته را گمارده است تا کارها و اعمال او را یادداشت کنند. خداوند متعال در اشاره به این امر چنین می‌فرماید: «إِذْ یتَلَقَّى الْمُتَلَقِّیانِ عَنِ الْیمِینِ وَعَنِ الشِّمَالِ قَعِیدٌ* مَا یلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَیهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ». «وَإِنَّ عَلَیکمْ لَحَافِظِینَ* کرَاماً کاتِبِینَ* یعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ».
امام صادق(ع) در اشاره به هدف وجودی این دو فرشته چنین می‌فرماید: «استعبدهم بذلک، وجعلهم شهوداً على خلقه؛ لیکون العباد لملازمتهم إیاهم أشدّ على طاعة الله مواظبة، وعن معصیته أشدّ انقباضاً، وکم من عبدٍ یهمّ بمعصیة، فذکر مکانهما؛ فارعوى وکفّ، فیقول: ربّی یرانی وحفظتی علی بذلک تشهد. وکلّهم بعباده یذبّون عنهم مردة الشّیاطین، وهوام الأرض، وآفات کثیرة من حیث لا یرون بإذن الله، إلى أن یجیء أمر الله؛ خداوند آن‌ها را بر این کار به فرمان گرفته و بر آفریدگان خود گواه قرار داده است تا بندگان به سبب همراهى آن‌ها با ایشان در فرمان‌برداری از خداوند مداومت سخت‌تری داشته باشند و از نافرمانى او بیشتر کناره‌گیری کنند. چه بسا بنده‌ای که تصمیم به گناهى می‌گیرد و بعد وجود آن دو فرشته به یادش می‌آید و در نتیجه باز ایستاده و از آن عمل دست می‌کشد و می‌گوید: پروردگارم مرا می‌بیند و نگاهبانانم بر ضد من به آن گواهى می‌دهند؛ و نیز خداوند با مهربانى و احسانش، آن‌ها را بر بندگان خود گمارده است تا شیاطین سرکش را از ایشان برانند و گزندگان سمى زمین و آسیب‌های بسیارى را که آنان نمی‌بینند، به اجازه خداوند دور کنند تا آنکه فرمان خداوند فرارسد.»
همان‌طور که احادیث اشاره داشته‌اند، چون این دو فرشته بر کتف انسان قرار دارند، از این رو وقتی انسان کار خوبی انجام می‌دهد، خوشحال می‌شوند و برای او دعا می‌کنند که کار خیر بیشتری انجام دهد و وقتی کارهای بد انجام می‌دهد، ناراحت می‌شوند و آرزو می‌کنند که کاش او چنین کار بدی را انجام نمی‌داد و آن‌ها نیز نمی‌نوشتند. لذا وقتی انسان کار بدی انجام می‌دهد، فرشته دست راستی به فرشته دست چپی که کارهای بد را می‌نویسد، می‌گوید: دست نگه‌دار. شاید توبه نماید. او نیز تا هفت ساعت کار بد انسان را نمی‌نویسد. بعد از آن اگر توبه نکرده، آن را می‌نویسد.
فرشتگان در احادیث
احادیث اشاره می‌دارند که فرشتگان هنگام انجام هر کار خیری حضور دارند. در حدیث آمده است: «ما من یوم یصبح العباد فیه، إلا ملکان ینزلان، فیقول أحدهما: اللّهمّ أعطِ منفِقاً خلفاً ـ یعنی أبدل الباذلین والمتصدّقین خیراً من وراء ذلک ـ ویقول الآخر اللّهمّ أعط ممسکاً تلفاً؛ بندگان خدا هیچ شبی را به صبح نمی‌رسانند مگر این که با نازل شدن دو فرشته همراه است. اولی به نفع کسی که بخشنده است، می‌گوید: خدایا! عوضش ده – خدایا کار نیک بخشندگان و صدقه دهندگان را جبران فرما - و دومی به ضرر کسی که خسیس است، می‌گوید: خدایا! زیانش رسان.»
در حدیث دیگری آمده است: «إنّ العَبدَ لَیمْشی فی حاجَةِ أخیهِ المؤمنِ فیوَکلُ اللّه ُ عزّ و جلّ بهِ مَلَکینِ: واحدا عَن یمینِه و آخَرَ عَن شِمالِهِ، یسْتَغْفِرانِ لَهُ ربَّهُ و یدعُوانِ بقَضاءِ حاجَتهِ؛ زمانى که بنده‌ای براى برطرف ساختن نیاز برادر مؤمن خود قدم بردارد، خداوند عزّ و جلّ دو فرشته را، یکى در سمت راست او و دیگرى در سمت چپش، بر وى بگمارد که از پروردگارش براى او آمرزش طلبند و براى روا شدن حاجتش دعا کنند.»
در حدیث دیگری آمده است: «مَا مِنْ رَجُلٍ یعُودُ مَرِیضًا مُمْسِیا إِلا خَرَجَ مَعَهُ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَک یسْتَغْفِرُونَ لَهُ حَتَّى یصْبِحَ ... وَمَنْ أَتَاهُ مُصْبِحًا خَرَجَ مَعَهُ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَک یسْتَغْفِرُونَ لَهُ حَتَّى یمْسِی؛ اگر کسی شب به عیادت بیماری برود، هفتاد هزار فرشته همراه او می‌شوند و برای او تا صبح طلب استغفار می‌کنند ... و اگر صبح برای عیادت برود، هفتاد هزار فرشته همراه او خارج می‌شوند و تا شب برای او طلب استغفار می‌کنند.»
در حدیث آمده است: «إِذَا کانَ یوْمُ الْجُمُعَةِ کانَ عَلَى کلِّ بَابٍ مِنْ أَبْوَابِ الْمَسْجِدِ مَلَائِکةٌ یکتُبُونَ الْأَوَّلَ فَالْأَوَّلَ فَإِذَا جَلَسَ الْإِمَامُ طَوَوُا الصُّحُفَ وَ جَاءُوا یسْتَمِعُونَ الذِّکرَ؛ وقتى روز جمعه فرامی‌رسد، بر هر درى از درهاى مسجد، فرشتگانى نشسته‌اند و نام مردم را به ترتیب ورود، اول، دوم و سوم… می‌نویسند تا آن گاه که امام جمعه در جایگاه خود قرار گرفت، پرونده‌ها را پیچیده و براى شنیدن ذکر(خطبه‌ها) می‌نشینند.»
خداوند اشاره می‌فرماید که او به فرشتگان دستور می‌دهد در هنگام دشواری‌ها، مشکلات و نبردها فرشتگان در کنار انسان باشند: «إِذْ یوحِی رَبُّک إِلَى الْمَلَائِکةِ أَنِّی مَعَکمْ فَثَبِّتُوا الَّذِینَ آَمَنُوا سَأُلْقِی فِی قُلُوبِ الَّذِینَ کفَرُوا الرُّعْبَ».
از پیامبر خدا روایت شده است: «وما من عبدٍ یصلّی علی، إلّا صلّت علیه الملائکة مادام یصلی علی؛ بنده‌ای نیست که بر من صلوات بفرستد مگر این که تا زمانی که بر من صلوات می‌فرستد، فرشتگان نیز بر او صلوات و درود می‌فرستند.»
در حدیث دیگری آمده است: «من بات طاهراً، بات معه ملک، فلم یستیقظ إلا قال الملک: اللّهمّ اغفر لعبدک، فقد بات طاهراً؛ هر کس طهارت کند(وضو بگیرد و بخوابد) فرشته‌ای همراه او می‌شود. پس بیدار نمی‌شود، مگر این که آن فرشته می‌گوید: خدایا! بنده‌ات را ببخش. چون او پاکیزه شده است.»
در حدیث دیگری آمده است: «من دعا لمؤمن بظهر الغیب، قال الملک: ولک مثل ذلک؛ هر کس پشت سر مؤمنی برای او دعا کند، فرشته گوید: عین این دعا نیز برای توست.»
نقش فرشتگان در هنگام مرگ
این‌ها در این دنیا بود؛ اما در هنگام مرگ؛ احادیث اشاره دارند که در این لحظات فرشتگان به انسان در حال مرگ مهربانی می‌کنند. در حدیث آمده است: «إذا احتضر الإنسان، جاء ملک الأرزاق مواسیاً، فیقول له: بحثتُ لک عن رزقٍ، فوجدتُک قد وفیت ما کتب لک من الرّزق، فیمسک الإنسان نهائیاً عن الطعام متحسّراً، ثم یأتیه ملک المیاه، ویقول له: بحثت لک عن قطرة ماء، فوجدتک قد وفیت کلَّ ما کتب لک من الماء، فیمنع عنه الماء متحسّراً، ثم یأتیه ملک الأنفاس، ویقول له: بحثت لک عن نفس تتنفّسه، فوجدتک قد وفیت کلَّ ما کتب لک من أنفاس، فیتوقّف عن التنفس، ویموت متحسّراً علیه؛ وقتی انسان به بستر مرگ می‌افتد، فرشته روزی نزد او می‌آید و به او می‌گوید: در پی روزی تو بودم. دیدم روزی مقدر خود را به تمامی دریافت کرده‌ای؛ بنابراین انسان با حسرت از غذا دست می‌کشد. سپس فرشته آب پیش او می‌آید و به او می‌گوید: به دنبال قطره آبی برای تو بودم، دیدم تمام آبی را که برای تو مقدر بوده، دریافت کرده‌ای. از این رو آب را از او دریغ می‌نماید. سپس فرشته نفس‌ها به سراغ انسان می‌آید و می‌گوید: به دنبال نفسی بودم تا تنفس کنی؛ اما دیدم تمام نفسی را که برای تو مقدر بوده است، دریافت کرده‌ای؛ بنابراین نفس انسان نیز به شماره می‌افتد تا این که با حسرت می‌میرد.»
ببینیم در هنگام مرگ، فرشتگان چه وظایفی دارند. خداوند در این باره می‌فرماید: «إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا الله ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیهِمُ الْمَلَائِکةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِی کنْتُمْ تُوعَدُونَ».
در حدیث آمده است: «إِذَا قَبَضَ اَللَّهُ رُوحَ اَلْمُؤْمِنِ صَعِدَ مَلَکاهُ إِلَى اَلسَّمَاءِ فَقَالاَ رَبَّنَا عَبْدُک فُلاَنٌ وَ نِعْمَ اَلْعَبْدُ کانَ لَک سَرِیعاً فِی طَاعَتِک بَطِیئاً فِی مَعْصِیتِک وَ قَدْ قَبَضْتَهُ إِلَیک فَمَا ذَا تَأْمُرُنَا مِنْ بَعْدِهِ قَالَ فَیقُولُ اَللَّهُ لَهُمَا اِهْبِطَا إِلَى اَلدُّنْیا وَ کونَا عِنْدَ قَبْرِ عَبْدِی فَاحْمَدَانِی وَ سَبِّحَانِی وَ هَلِّلاَنِی وَ کبِّرَانِی وَ اُکتُبَا ذَلِک لِعَبْدِی حَتَّى أَبْعَثَهُ مِنْ قَبْرِهِ؛ هنگامى که خداوند روح مؤمن را گرفت: دو فرشته مراقب اعمالش به آسمان رفته و به پیشگاه خداوند عرضه می‌دارند: خدایا فلان بنده‌ات بنده خوبى بود. در طاعت تو شتابان و در نافرمانی‌ات کند بود؛ و اکنون آن را به‌سوی خود برده‌ای. در این حال چه دستورى می‌فرمایی؟ خداوند به آن‌ها دستور می‌دهد: به دنیا بازگشته و در کنار قبر بنده‌ام باشید. مرا تحمید، تسبیح، تهلیل و تکبیر نموده و این اعمال را براى بنده‌ام بنویسید تا او را از قبرش برانگیزم.»
در روز قیامت که هنگام حساب، مجازات و بیم است، فرشتگان می‌آیند تا هم‌نشین انسان مؤمن شوند: «وَسِیقَ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَراً حَتَّى إِذَا جَاءُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَامٌ عَلَیکمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِینَ».
چگونه از فرشتگان تشکر کنیم؟
همه این لطف و مهربانی که خداوند در وجود فرشتگان به ودیعت نهاده است، ایجاب می‌کند که از خداوند تشکر کنیم. چون فرشتگان به دستور خداوند چنین کارهایی را انجام می‌دهند. باید از فرشتگان الهی نیز تشکر کنیم. باید با اطاعت از خداوند و تسبیح و ذکر الهی آن‌ها را خوشحال کنیم. باید به مانند امام زین العابدین(ع) برای فرشتگان دعا کنیم: «اللّهمَّ صَلِّ عَلَى مَلَائِکتِک الَّذِینَ لَا یفْتُرُونَ مِنْ تَسْبِیحِک، وَلا یسْأمُونَ مِنْ تَقْدیسِک، وَلا یسْتَحْسِرُونَ(یکلّون) مِنْ عِبادَتِک، وَلا یؤْثِرُونَ التَّقْصیرَ عَلَى الجِدِّ فی أمْرِک؛ وَلا یغْفُلُونَ عَنِ الوَلَهِ إلیک؛ وَصَلِّ عَلَیهِمْ صلَاةً تَزِیدُهُمْ کرَامَةً عَلَى کرَامَتِهِمْ، وَطَهَارَةً عَلَى طَهَارَتِهِمْ، یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ؛ خدایا بر فرشتگانت درود فرست. همان هایی که از تسبیح تو سست نمی‌شوند و از تقدیست ملول نمی‌گردند و از عبادتت وا نمی‌مانند و در مقام امر تو کوتاهی را بر کوشش نمی‌گزینند و از شدت اشتیاق به قرب تو غافل نمی‌شوند و بر آن‌ها درودی فرست که کرامت بر کرامتشان و طهارت بر پاکی شان بیفزاید. یا ارحم الراحمین.»
خطبه دوم:
بسم الله الرحمن الرحیم
ای بندگان خدا! شما و خودم را توصیه می‌نمایم که از سیره امام محمد جواد(ع) درس بگیریم. امامی که بیست و نهم ماه ذی القعده سالروز وفاتشان است. امروز می‌خواهیم به یکی از گفتگوهایی که میان مأمون و برخی دیگر از بنی‌عباس صورت گرفته است بپردازیم. گروهی از بنی‌عباس پیش مأمون آمدند و به تصمیم مأمون برای به ازدواج درآوردن دخترش ام الفضل برای امام جواد(ع) اعتراض کردند. نگرانی‌شان این بود که با این ازدواج، حکومت به اهل بیت(ع) منتقل شود. امام جواد(ع) نوجوان بود؛ اما مأمون به آنان پاسخ داد: «اما این که او را برگزیدم، به خاطر برتری او با وجود خردسالی‌اش بر تمام اهل علم و دانش است و من امیدوارم آن چه که من از او می‌دانم برای مردم آشکار کند تا بدانند که رأی صحیح همان است که من درباره او داده‌ام و این امر دیر یا زود برای شما آشکار خواهد شد. اگر می‌خواهید او را امتحان کنید و هر که می‌خواهید برای مناظره با او بیاورید.»
در اینجا بود که بنی‌عباس رضایت دادند و گفتند: «به این امر خشنودیم. پس اجازه بده ما کسی را در حضور تو بیاوریم تا از او مسائل فقهی و احکام دینی سؤال کند.» بنی‌عباس تصمیم گرفتند که یحیی بن اکثم قاضی القضاة را برای مناظره با امام جواد(ع) حاضر کنند تا دشوارترین سؤال‌ها را برای آن حضرت مطرح نماید. امام نیز با دقت و جزئیات تمام به پرسش‌های او پاسخ داد. سپس مأمون از امام خواست تا او نیز پرسش‌هایی از یحیی بن اکثم داشته باشد. یحیی از پاسخ دادن درمانده شد. حاضران نیز ناامید شدند و به ناتوانی و زبونی او پی بردند.
در اینجا مأمون رو به حاضران کرد و گفت: «وای بر شما! اهل این خاندان در میان مردم به ویژگی‌هایی اختصاص یافته‌اند و کوچکی سن، ایشان را از داشتن کمال بازنمی‌دارد؛ آیا نمی‌دانید که پیامبر خدا دعوتش را با خواندن علی بن ابیطالب علیه السلام که ده سال بیشتر نداشت آغاز کرد و غیر از او کسی را در این سن دعوت نکرد. سپس به کسانی که به او خرده گرفته بودند، رو کرد و گفت: آیا چیزی را که انکار می‌کردید، دریافتید؟»
پیوند ما با امام جواد(ع) ارتباط با ارزش‌هایی است که در وجود آن حضرت به مانند همه اهل بیت(ع) وجود داشت. اهل بیت از ما می‌خواهند به این ارزش‌ها پایبند باشیم. هر جا که هستیم باید برجسته و ممتاز باشیم. اهل بیت راضی نمی‌شوند که ما انسان‌های عادی باشیم بلکه باید در میان جوامع خود، افراد شاخصی باشیم.
درد و رنج رو به افزایش است
از لبنان آغاز می‌کنیم. لبنانی‌ها از انتظار تشکیل دولت ملول گشته‌اند و تشکیل دولت دیگر دغدغه‌شان به شمار نمی‌آید. به نظر نمی‌رسد حتی آن دسته از جریان‌های سیاسی که شرایط خود را برای دادن امتیاز در مرحله کنونی مطرح کرده بودند، تمایلی در این باره داشته باشند. علاوه بر این، قدرت‌های خارجی نیز خواهان پیچیده‌تر شدن اوضاع هستند.
در برابر این وضعیت بار دیگر از جریان‌های سیاسی می‌خواهیم که از گرو کشی دست بردارند و از گذشته و حال عبرت بگیرند. ماهیت لبنان به گونه‌ای است که دولت فقط با توافق شکل می‌گیرد و هر گونه اختلال در توازن باعث بروز فتنه و جنگ می‌شود. جنگی که هیچ کس از آن سود نمی‌برد بلکه همه لبنانی‌ها بدون استثنا از آن رنج می‌برند.
جریان‌های سیاسی باید مسئولیت خود در قبال شهروندان را در نظر بگیرند. مردم به آن‌ها مسئولیت داده‌اند که طبق منافعشان عمل کنید نه این که به این مسئولیت بی‌توجه باشید یا آن را انجام ندهید.
برای همه روشن شده است که درد و رنج لبنانی‌ها در زمینه‌های اقتصادی، معیشتی، بهداشتی و ... روز به روز افزایش می‌یابد. غیر از وعده‌های خارجی با شرایط نامعلوم، بارقه امیدی دیده نمی‌شود.
هفته گذشته شاهد بازگشت بحران برق بودیم. چون درباره حل این بحران همچنان اختلاف وجود دارد. برخی‌ها ژنراتورها را راه حل این بحران می‌دانند و برخی دیگر نیروگاه‌های تولید برق را. برخی دیگر از مناطق لبنان، خصوصاً مناطق جنوبی کشور از افزایش ساعات خاموشی رنج می‌برند. برخی از صاحبان مولدهای برق نیز به بهای تعیین شده از سوی شهرداری پایبند نیستند و موافق نصب کنتور نیستند. پیامد همه این‌ها روی دوش شهروندان سنگینی می‌نماید.
به خاطر همه این‌ها ما خواستار حل ریشه‌ای مسئله برق هستیم. اگر این مشکل حل نشود، باید به صورت جدی روی آن تجدید نظر شود تا از سنگینی بار آن بر دوش شهروندان کاسته شود. نباید مردم به شکاری راحت برای صاحبان مولدهای برق تبدیل شود که به خودشان حق می‌دهند شرایط نامعقول را تحمیل کنند.
درباره مجادلات شدیدی که در روزهای گذشته درباره شبکه‌های اجتماعی روی داد، از همه کسانی که در این زمینه مسئولیت دارند می‌خواهیم که درد و رنج مردم را در نظر بگیرند. باید به درد دل مردم گوش دهند. باید در رابطه با مسائلی که از آن‌ها بوی فساد می‌آید، به سؤال‌های مردم پاسخ دهند.
نمی‌خواهیم بر اساس حرف‌هایی که گفته می‌شود قضاوت کنیم و نباید که بی‌خود اتهام زنی شود، ولی تمام کسانی که عهده‌دار مسئولیتی هستند باید به سؤال‌های مردم پاسخ دهند و در برابر مردم شفاف سازی کنند. همان مردمی که در هنگام رأی دادن و موضع‌گیری‌های قهرمانانه از خود بخل و خست نشان ندادند و در همه صحنه‌های دفاع و فداکاری برای میهن حضور داشته‌اند.
مسئولیت تمام مسئولان این است که وقتی صاحب قدرت و امکانات می‌شوند، به مردم پاسخ دهند که این‌ها را از کجا آورده‌اند؟ این اصل باید بر عرصه سیاسی ما حاکم باشد. این اصل باید بر همه کسانی که به مصادر عمومی مردم می‌رسند حاکم باشد. ما معتقدیم که اگر این اصل درست اجرا شود، مقدمه‌ای برای بستن دروازه‌های فساد خواهد بود.
تحریم ایران
به زمان آغاز اجرای تحریم‌های آمریکا علیه ایران می‌رسیم که با تبریک‌ها و خوشحالی‌های نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی همراه شده است. او در این باره خیلی سریع به رئیس‌جمهور آمریکا تبریک گفت. ما معتقدیم که قانون جنگل بر این تصمیم آمریکا حکم‌فرماست. در قانون جنگل، طرف قوی منطق وحشیانه خود را با محاصره و گرسنگی دادن ملت‌ها، بر کسانی که به آن گردن ننهند، تحمیل می‌نماید. ما این منطق را قبول نداریم و در روابط بین الملل آن را فاقد مشروعیت می‌دانیم. در اینجا سؤال ما از سازمان ملل متحد است که همیشه تأکید داشته، ایران به توافقات خود پایبند بوده است. در حالی که سازمان ملل برای حفظ حقوق ملت‌ها و دولت‌های جهان و التزام آن‌ها به قوانین بین المللی و احکام اخلاقی و انسانی تأسیس شده است.
فجایع یمن تا کی ادامه دارد؟
به یمن می‌رسیم که درد و رنج آن ادامه دارد. در آخرین جنایت، کودکان در صعده هدف قرار گرفتند. وحشیانه و سبعانه بودن این جنایت به هیچ وجه توجیه‌پذیر نیست. ما این جنایت را محکوم می‌کنیم و خواستار توقف سریع این جنگ ویرانگر هستیم. کسانی که این جنگ را افروختند از آن فایده می‌برند و غیر از کسانی که فروشنده سلاح هستند و خواستار فرسوده و ضعیف شدن جهان اسلام و دنیای عرب هستند، کس دیگری از آن سود نمی‌برد.
غزه در محاصره
به غزه محاصره شده می‌رسیم. حملات هوایی تجاوزگرانه اشغالگران صهیونیست ادامه دارد. صهیونیست‌ها از کشتار زنان و کودکان و تعقیب شهروندان ابایی ندارند و می‌خواهند نیات خود را تحمیل کنند و قاعده بازی را تغییر دهند. چون تمام روش‌هایشان برای مطیع کردن مردم فلسطین با شکست مواجه شده است.
در عین حال که سکوت دنیا در برابر جنایت‌ها و تجاوزهای متوالی دشمن بر مردم فلسطین در غزه و سایر اراضی فلسطین اشغالی را رصد می‌کنیم، از ملل اسلامی و عربی می‌خواهیم که همبستگی همه جانبه خود را با مردم فلسطین به صورت گسترده نشان دهند.
