آيا در روز قيامت مردم فقط با روح محشور مى شوند يا حشرشان با روح و جسم

آيا در روز قيامت مردم فقط با روح محشور مى شوند يا حشرشان با روح و جسم است؟ آيا شكل انسان تغيير مى كند يا اينكه به همان قيافه و رنگى كه در اين دنياست باقى مى ماند، مثلاً فرد سياه پوست به همان رنگ محشور مى شود يا نه؟

بسيارى از ظواهر ] آيات [ قرآنى كه از آخرت سخن به ميان آورده اند، نشانگر اين مطلب است كه انسان در روز قيامت با روح و جسم خود محشور مى شود; زيرا نعمت هاى بزرگى كه خداوند به بندگان خود وعده داده است، برخى نعمت ها و پاداش هاى حسى و برخى ديگر نعمت ها و لذت هاى معنوى مى باشد، عذاب نيز به همين گونه است; زيرا خداوند متعال درباره ى عذاب فرموده است: ( كلما نضجت جلودهم بدلناهم جلوداً غيرها )(نساء/56); «كه هرچه پوستشان بريان گردد، پوست هايى ديگر بر جايش نهيم.» و از سوى ديگر مانع عقلى براى حشر جسم و روح با هم، وجود ندارد.

اما درباره ى قيافه و رنگ پوست كه اختصاص به جسم انسان دارد، ما تصورات كافى براى رسيدن به شناختى كامل از موضوع نداريم; ولى اين قدر مى دانيم كه خداوند براى بندگان خود آن چنان پاداشى عظيم آماده ساخته است كه در زندگى اين دنيا براى انسان قابل تصور نيست.

به علاوه اين كه ممكن است فرد نافرمان و خطاكار را نيز مورد رحمت و رأفت خودش قرار دهد و او را عفو كند و يا شفاعت شفاعت كنندگان را درباره ى او بپذيرد. همين طور براى انسان خطاكار گنهكار عذاب بزرگى مهيا ساخته است و مانعى وجود ندارد انسان با همين قيافه و رنگ پوست خود محشور شود; چون از جهت عقلى دليلى براى تغيير وجود ندارد و رنگ سياه ـ در فرض سؤال ـ نقطه ى منفى در ارزش انسانى شمرده نمى شود كه دادن پاداش به مؤمن ضرورت تغيير قيافه آن به رنگ سفيد را اقتضا كند; اما درباره ى سفيدشدن برخى چهره ها و سياه گشتن برخى چهره هاى ديگر بايد گفت، اين مطلب به روش كنايه وارد شده است تا ـ در روز قيامت ـ نشانه اى از ماهيت سرانجام انسان باشد، درست مثل گرفتن نامه ى اعمال به دست راست و يا چپ، در تفكيك ميان مؤمن نجات يافته و غير مؤمن هلاك گشته، كه به روش كنايه آمده است، والله العالم.