ماكياولى جامعه شناس معروف مى گويد:«دوستى هايى كه بر اساس خريد و فروش و مصل

ماكياولى جامعه شناس معروف مى گويد:«دوستى هايى كه بر اساس خريد و فروش و مصلحت و نه بر اساس عظمت روح و شرافت انسان بنا شود، دوستى ها دروغين است; اين رفاقت ها با پول خريد و فروش مى شود و هيچ گاه مطمئن و شايان اعتماد نيست.» سؤال اين است: در حال حاضر كه روابط مادى بر همه ى مسايل چيره گشته و حتى به دين داران نيز سرايت كرده است، آيا اين نظريه در جامعه تطبيق نيافته است؟

درست است كه كسانى در جامعه وجود دارند كه جوانب مادى را اساس روابط انسانى مى دانند، ولى بر همه واضح است كه چه زود اين پيوندها و روابط به محض زدوده شدن منافع مادى از بين مى روند.

اين گونه روابط حتى به برخى از متدينين نيز سرايت كرده است ـ نمى گويم تمام دين داران ـ و با كمال تأسف اين معضل در ميان آنان گسترش يافته است كه دين خود را به خاطر مصلحت هاى شخصى خود فراموش كرده اند و به روش «قلب هاى شان با تو و شمشيرهاى شان عليه توست.» عمل مى كنند.

به اين ترتيب ملاحظه مى شود كه انگيزه هاى مادى متأسفانه بر روابط ميان مردم چيرگى يافته است; و در بسيارى از دوستى ها هدفى براى خدا وجود ندارند. خداوند در مورد اين گونه دوستى ها مى فرمايد:(دوستان ـ كه دوستى شان در راه كفر و گناه است ـ در آن روز برخى دشمن برخى ديگرند، مگر پرهيزگاران ـ كه دوستى آنان براى خدا و در راه خداست.)

چرا كه دوستى اين گونه دوستان، بسته به مصلحتشان است; و اينان اگر در قيامت با يك ديگر روبه رو شوند هر كدام سعى در مسؤول نشان دادن ديگرى خواهند كرد. به اين ترتيب دوستى شان به دشمنى مبدل مى گردد; چرا كه مصلحت ها از بين مى روند; و تنها دوستى پرهيزكاران برجاى مى ماند كه دوستى و بغض شان براى خدا بود.

بديهى است كه فقدان تربيت معنوى و اخلاقى و نبود فضاهاى معنوى كه انسان را شارژ روحى مى بخشد و تصميم او را در عمل براى نزديكى به خدا و نزديكى به محبت پروردگار هستى استوار و مستحكم مى نمايد، آدمى را از فكر دوستى براى خدا و دشمنى براى خدا دور نگاه مى دارد.