* عقيده ما در اين زمينه اين است كه رسول خدا(صلى الله عليه وآله)در روز غدير، به امر خداى سبحان، على(عليه السلام) را به خلافت برگزيد و قرآن هم از اين ماجرا سخن گفته است: (يا ايها الرسول بلّغ ما انزل اليك من ربّك فان لم تفعل فما بلّغت رسالته والله يعصمك من الناس) «اى پيامبر، آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده، ابلاغ كن، و اگر نكنى پيامش را نرسانده اى. و خدا تو را از ]گزند[ مردم نگاه مى دارد.»( مائده، 67.)

اين آيه بنا به تفاسيرى كه از آن شده، در روز غدير نازل شده و معنايش اين است كه اى رسول خدا،اگر آنچه را كه خدا درباره على به تو نازل كرده است، اعلان نكنى، گويى كه كارى نكرده اى.

در اين سخن رسول خدا تهديد نمى شود بلكه با قدرت تمام، مسأله ولايت اميرالمؤمنين(عليه السلام) به عنوان برترين، شايسته ترين و داناترين فردى كه ضامن استمرار و سلامت مسير اسلام و خط پيامبر است، مطرح مى كند. مى دانيم كه على(عليه السلام) طبق آيه قرآن، نفس رسول خدا(صلى الله عليه وآله) است و طبق حديث آن حضرت، برادر وى و براى او به منزله هارون براى موسى(عليه السلام) بود.

پيامبر اسلام از مسلمانان پرسيد: آيا من از خود شما بر خودتان اولى نيستم؟

يعنى اين كه بيش از خود مسلمانان نسبت به سرنوشت آنان اختيار دارم. آنان گفتند: خدا مى داند كه چنين است. آنگاه در برابر آنان گفت: خدايا شهادت بده و سپس گفت: كسى كه من مولاى او هستم، على مولاى اوست.( بحارالانوار، ج21، ص387، روايت 10، باب 36.) ولايت يكى از عناصر حاكميت حاكم است و خدا براى پيامبر(صلى الله عليه وآله) اين امر را قرار داده است. يعنى او بر مؤمنان از خود آنان اولى بوده و با استفاده از اين حق امر ولايت را براى على(عليه السلام) قرار داد. معناى سخن پيامبر اين است كه هر كه من نسبت به او از خود او اولى هستم، على(عليه السلام)نسبت به او از خود او اولى است. آيا اين به معناى نامزدى است يا تعيين؟! قطعاً تعيين است. سپس اين آيه نازل شد: (اليوم اكملت لكم دينكم واتممت عليكم نعمتى و رضيت لكم الاسلام ديناً) «امروز دين را برايتان كامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانيدم و اسلام را براى شما ]به عنوان[ آيينى برگزيدم.»( مائده، 3.)

روايت شده كه رسول خدا براى على خيمه اى برپا كرد و از مسلمانان خواست تا به او تبريك بگويند. نقل شده كه خليفه دوم به آن حضرت گفت: «مبارك باد... مبارك باد بر تو اى على، اينك مولاى من و مولاى هر مرد و زن مؤمنى شده اى».( بحارالانوار، ج21، ص388، روايت 10، باب 36.) بنابراين مسأله ولايت، قطعاً با تعيين از سوى رسول خدا و به امر خداى سبحان بوده است.

با مطالعه احاديثى كه از پيامبر(صلى الله عليه وآله) درباره على(عليه السلام)وارد شده درمى يابيم كه محور اين احاديث، تعميق ذهنيت عمومى مسلمانان براى توجه به امام به عنوان شخص معين شده جهت خلافت است. اين مقام به سبب كفايت و شايستگى و سزاوارى به او داده شده و خدا و رسول هم از اين رو او را به اين مقام برگزيدند. نقش پيامبر اين نيست كه در چنين مسأله حياتى و حساسى كه به آينده حركت اسلام مربوط است، به نامزد كردن على اكتفا كند. بلكه نقش او اين است كه مسير رهبرى آينده را براى مسلمانان تعيين و برنامه ريزى كند.