* دست شستن و كوتاه آمدن از اصول مسأله اى منفى است كه به شيوه فكرى و بُعد اجرايى و عملى ارتباط مى يابد. اما زمانى كه بين اسلام گرايان و لاييك ها در هدفى مشترك و به تناسب مرحله و موقعيت، همكارى اى پديد مى آيد، اسلام گرايان از اصول خود كوتاه نمى آيند بلكه همكارى و هم پيمانى و ائتلاف براساس وجود هدفى مشترك است كه هر دو طرف بر آن اتفاق دارند. شعارهاى اين ائتلاف هم شعارهاى هر دو طرف است. همان گونه كه امروزه در مبارزه با اسراييل و يا استكبار جهانى با برخى از افراد و گروه هايى كه در همين دو مورد با ما اتفاق نظر دارند، اشتراك هدف و مساعى داريم، چنان كه آنان در همان عرصه اى كه ما حركت مى كنيم، حركت مى كنند و شعار مشترك سرنگونى استكبار جهانى و نبرد با اسراييل و تلاش براى سرنگونى و يا تضعيف آن است. ما اين شعار را عدول از مواضع فكرى نمى دانيم، زيرا اين شعار ما و شعار آنان در اين مرحله است.

همكارى با آنان هم به معناى امتياز دادن نيست. زيرا همكارى با آنان در نقاط مشترك مانند اين است كه شما و كسى كه با هم اختلاف داريد در مسيرى مشترك همراه شويد. اين به معناى امتياز دادن به او نيست.

ممكن است كسى بگويد كه همكارى با گروه هايى كه به جريان و خطى مغاير يا متضاد با اسلام تعلق دارند به معنى به رسميت شناختن مشروعيت آن به عنوان جريانى سياسى يا حركتى است. ما اما چنين اعتقادى نداريم. در هم پيمانى يا همكارى بين احزاب مختلف كه ايدئولوژى ها، ارتباطات و گرايش هاى متفاوتى دارند، در خارج از چارچوب اسلام، مبناى عمل اين است كه هيچ كدام به لحاظ فكرى و سياسى مشروعيت ديگرى را نمى پذيرد اما با به رسميت شناختن موجوديت يكديگر، همكارى مى كنند. به رسميت شناختن موجوديت ديگرى به معناى قبول مشروعيت فكرى آن نيست. زيرا در اين زمينه، امور تابع عناصر واقعى خود هستند.

بنابراين به لحاظ اصولى مشكلى در برقرارى چنين همكارى و هم پيمانى بر سر هدف مشترك نيست. طبيعى است كه اسلام گرايان بايد مراقب و هوشيار باشند كه ديگران بيش از آنچه مربوط به هدف مشترك مى شود از آنان سوء استفاده نكنند و شعارهاى اختصاصى و ايدئولوژيك خود را - كه نماد جريانشان است - و ممكن است به جريان اسلامى آسيب برساند، مطرح نكنند. جزييات اين امر در روند هم پيمانى و همراهى و هم جبهه شدن قابل بررسى است. اما مطابق اصول، در مسير تحقق هدف مقطعى، اصل هم پيمانى و همكارى با ديگران به معناى عدول فكرى و عملى از مواضع خويش نيست.