29 ربيع الثّاني 1438 هـ برابر با 8 بهمن 1395 هـ و ٢٧/١/٢٠١٧ م
مطالب مهم خطبه اول:ميزان تكوينی و ميزان تشريعی / نهی از طغیان.
مطالب مهم خطبه دوم:دشمن قدس را یهودیسازی میکند / لبنان، رصد دشمن و حل مشکلات
خطبه اول:
خداوند متعال میفرماید: «وَالسَّمَاءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِيزَانَ* أَلاَّ تَطْغَوْا فِي الْمِيزَانِ* وَأَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلاَ تُخْسِرُوا الْمِيزَانَ»
ميزان تكوينی و ميزان تشريعی
منظور از میزان همان قوانین، ضوابط و معیارهایی است که خداوند برای حرکت هستی قرار داده است. میزان به دو گونه تکوینی و تشریعی تقسیم بندی میشود. منظور از میزان تکوینی سنتها و قوانینی است که به آفرینش، ایجاد و از جمله آفرینش آسمانها و زمین مربوط میشوند. همان طور که خداوند میفرماید: «وَالسَّمَاءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِيزَانَ» و فرموده است: «وَآيَةٌ لَهُمْ الأَرْضُ الْمَيْتَةُ أَحْيَيْنَاهَا وَأَخْرَجْنَا مِنْهَا حَبّاً فَمِنْهُ يَأْكُلُونَ* وَجَعَلْنَا فِيهَا جَنَّاتٍ مِنْ نَخِيلٍ وَأَعْنَابٍ وَفَجَّرْنَا فِيهَا مِنْ الْعُيُونِ* لِيَأْكُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ وَمَا عَمِلَتْهُ أَيْدِيهِمْ أَفَلاَ يَشْكُرُونَ* سُبْحَانَ الَّذِي خَلَقَ الأَزْوَاجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنْبِتُ الأَرْضُ وَمِنْ أَنفُسِهِمْ وَمِمَّا لاَ يَعْلَمُونَ* وَآيَةٌ لَهُمْ اللَّيْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهَارَ فَإِذَا هُمْ مُظْلِمُونَ* وَالشَّمْسُ تَجْرِي لِمُسْتَقَرٍّ لَهَا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ* وَالْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ حَتَّى عَادَ كَالْعُرْجُونِ الْقَدِيمِ* لاَ الشَّمْسُ يَنْبَغِي لَهَا أَنْ تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلاَ اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ».
این آیات برای ما از میزان تکوینی سخن میگویند. این که وجود این قوانین و ضوابط ثبات عناصر و جزئیات هستی را تضمین میکنند؛ اما همین میزان تکوینی در درون خود میزان تشریعی نیز دارد. منظور از میزان تشریعی قوانین، ضوابط و احکامی است که پیامبران و فرستادگان الهی در طول تاریخ برای تنظیم رفتار و کنترل حرکات انسان در زندگی آوردهاند. اگر انسان به این قوانین و احکام پایبند باشد، میزان تشریعی زندگی بهتر و امنتری را برای انسان به وجود میآورد. در این آیه کریمه خداوند همین واقعیت را مورد تأکید قرار میدهد: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا للهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ» و نیز میفرماید: «قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعاً بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدًى فَمَنْ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلاَ يَضِلُّ وَلاَ يَشْقَى* وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكاً وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى».
نهی از طغیان
سپس خداوند ما را از بیتوجهی به میزانهای تکوینی و تشریعی بر حذر میدارد و به ما دستور میدهد که به آنها پایبند باشیم و حدود آن را رعایت نماییم تا در همه زمینهها سلامت خودمان حفظ و تأمین شود. خداوند میفرماید: «وَالسَّمَاءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِيزَانَ* أَلاَّ تَطْغَوْا فِي الْمِيزَانِ* وَأَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلاَ تُخْسِرُوا الْمِيزَانَ».
طغیان نیز همان تعدی و گذر از حدود و مرزهاست. چون خداوند برای هر چیزی حدی قرار داده است و به ما نیز دستور داده است که این حدود را رعایت کنیم و آنها را زیر پا نگذاریم. در موارد بسیار خداوند در قرآن کریم میفرماید: «وَتِلْكَ حُدُودُ اللهِ وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ».
طغیان به این معناست که معیارهای حق و عدالت نزد انسان در سه زمینه به هم بریزد:
1- به هم ریختن معیارها در دایره فکری:
این پدیده در دوگانه ایمان و کفر صورت میگیرد. به گونهای که انسان به چیزهایی که باید کفر بورزد، ایمان بیاورد و به چیزهایی باید ایمان بیاورد، کافر شود. خداوند متعال در این باره فرموده است: «أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيباً مِنْ الْكِتَابِ يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ وَيَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا هَؤُلاَءِ أَهْدَى مِنْ الَّذِينَ آمَنُوا سَبِيلاً».
در جایی که در دایره فکری معیار حق دچار اختلال و آشفتگی شود، خداوند از ما می خواهد به تقویت و تثبیت موازین و معیارهای حق بپردازیم. میفرماید: «لاَ إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنْ الغَيِّ فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِنْ بِاللهِ فَقَدْ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى لاَ انفِصَامَ لَهَا وَاللهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ» و میفرماید: «قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ كَانَ مِنْ عِنْدِ اللهِ ثُمَّ كَفَرْتُمْ بِهِ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ هُوَ فِي شِقَاقٍ بَعِيدٍ* سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الآفَاقِ وَفِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ».
2- به هم ریختن معیارها و موازین در دایره عاطفی و روانی:
این مسئله در دوگانه حب و بغض روی میدهد. انسان چیزهایی را دوست میدارد که باید بغض داشته باشد و به چیزهایی که بغض میورزد که باید دوستشان داشته باشد. خداوند متعال در این باره میفرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لاَ تَتَّخِذُوا آبَاءَكُمْ وَإِخْوَانَكُمْ أَوْلِيَاءَ إِنْ اسْتَحَبُّوا الْكُفْرَ عَلَى الإِيمَانِ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَأُوْلَئِكَ هُمْ الظَّالِمُونَ* قُلْ إِنْ كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُمْ مِنْ اللهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللهُ بِأَمْرِهِ وَاللهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ».
بنابراین برپایی میزان حق به این است که فقط خداوند را دوست داشته باشیم و همه محبتهای دیگر باید شعبهای از محبت الهی باشند و در راستای ولایت الهی باشند؛ بنابراین ما به همه چیز عشق میورزیم؛ چون آفریده خدایند و با خداوند هماهنگ هستند.
3- به هم ریختن معیارها در دایره عملی:
این آشفتگی در دایره دوگانه طاعت و معصیت روی میدهد. انسان از کسی اطاعت میکند که باید در برابر آن عصیان نماید و از کسی که باید اطاعت کند، نافرمانی مینماید. خداوند در این باره میفرماید: «وَيَقُولُونَ آمَنَّا بِاللهِ وَبِالرَّسُولِ وَأَطَعْنَا ثُمَّ يَتَوَلَّى فَرِيقٌ مِنْهُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ وَمَا أُوْلَئِكَ بِالْمُؤْمِنِينَ* وَإِذَا دُعُوا إِلَى اللهِ وَرَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ إِذَا فَرِيقٌ مِنْهُمْ مُعْرِضُونَ* وَإِنْ يَكُنْ لَهُمْ الْحَقُّ يَأْتُوا إِلَيْهِ مُذْعِنِينَ* أَفِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ أَمْ ارْتَابُوا أَمْ يَخَافُونَ أَنْ يَحِيفَ اللهُ عَلَيْهِمْ وَرَسُولُهُ بَلْ أُوْلَئِكَ هُمْ الظَّالِمُونَ* إِنَّمَا كَانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِينَ إِذَا دُعُوا إِلَى اللهِ وَرَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ أَنْ يَقُولُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَأُوْلَئِكَ هُمْ الْمُفْلِحُونَ».
خطبه دوم:
بسم الله الرحمن الرحیم
دشمن قدس را یهودیسازی میکند
در شرایطی که فتنهها، جنگها و انفجارات دنیای اسلام و جهان عرب را فراگرفته است و همزمان با آغاز زمامداری ترامپ در ایالات متحده آمریکا، دشمن صهیونیستی احساس میکند که شرایط برای اجرای بیشتر توطئهها و برنامههایش در منطقه، داخل فلسطین اشغالی و به ویژه در قدس شریف فراهم است.
در قدس شریف، در برابر چشم و گوش دولتهای اسلامی و عربی و سازمانهای بیتحرک بین المللی، دشمن صهیونیستی طرح یهودیسازی تازهای را آغاز کرده است. از این رو در داخل قدس خانههای بیشتری از فلسطینیان را ویران میکند و آنها را از ساکنان عربشان تهی میگرداند. میخواهد موجودیت فلسطینی را در قدس از بین ببرد. طرح دشمن این است که با توسعه شهرکهای بزرگ و هزاران واحد مسکونی جدید در نهایت نقشه آینده قدس را تغییر دهد.
در برابر این واقعیت، احساس میکنیم که مرحله کنونی، مرحله ترامپ نتانیاهوست. از این رو بر جریانها و گروههای فلسطینی و به ویژه تشکیلات خودگردان فلسطینی است که در سیاستهای خود تجدید نظر کنند. چون با وجود عقبنشینیهای طرف فلسطین، همکاریهای امنیتی و پذیرش طرح دو دولت، حتی اگر به قیمت از دست رفتن بخش بزرگی از فلسطین منجر شود، این سیاستها نتوانستند ذرهای در سیاستهای دشمن صهیونیستی تغییر به وجود آورند.
چیزی که از عموم فلسطینیها انتظار میرود این است که به سرعت به درگیریهای داخلی پایان دهند و در برابر شهرکسازی صهیونیستی که میخواهد قدس و باقیمانده اراضی کرانه باختری را یهودی کند، بایستند. با این کار فلسطین میتواند به جایگاه اساسی خود در برابر دشمن بازگردد. دشمنی که میخواهد شرایط سیاسی را برای اجرای برنامهای خود آماده مینماید. از این رو اعراب و مسلمانان باید به جای گدایی، از مردم فلسطین حمایت کنند تا آنان در سرزمینهای خود تثبیت شوند. باید از مقدسات حمایت نمایند و عادی کردن رابطه با دشمن را با مشکل مواجه سازند.
لبنان، رصد دشمن و حل مشکلات
اما در لبنان؛ باید برای مقابله با تجاوزات مداوم هوایی، زمینی و دریایی دشمن در وضعیت آماده باش، بسیج و تقویت فضای داخلی قرار داشته باشیم. یکی از این تجاوزات چند روز پیش از این روی داد و دشمن از سیمهای خاردار مرزی عبور کرد. رسانهای دشمن نیز همیشه از رویارویی آتی با مقاومت، مردم و ارتش لبنان سخن میگویند.
اما بهترین راه مقابله، تقویت و تحکیم اوضاع داخلی کشور، ایجاد ثبات سیاسی، اتحاد و یکپارچگی و نزدیک کردن دیدگاههای مختلف درباره قانون انتخابات است. ما خواهان قانون انتخابت عادلانه هستیم که آینده بهتری را برای لبنان تأمین کند و دغدغههای همه طیف لبنان را مد نظر قرار دهد.
لبنانیها همچنان منتظرند که دولت به مسائل و مشکلات کنونی از قبیل حقوق شهروندان یا موضوعات دیگری که همچنان گرفتارشان هستیم مانند مسئله تأخیرها و راه حلهای موقت مانند مسئله زبالهها، برق، محیط زیست و بهداشت و... رسیدگی کند.
همچنین لبنانیها حق دارند که احساس کنند دولتشان از آنان در برابر کسانی که با آدمربایی و جنایت برای انسان ارزشی قائل نیستند و به آزادیهای فردی و اجتماعی دستدرازی میکنند، حمایت کنند. آدمربایی در هفتههای اخیر زیاد شده است. دولت باید قاطعانه با این مسائل برخورد کنند و همه کسانی را که به امنیت مردم و سلامت روانیشان تعدی مینمایند، افشا کند.
در عین حال که از نقش دستگاههای دولتی در مقابله با گروههای تکفیری، کشف توطئههای آنها و دستگیری تعدادی از سرکردگانشان و نیز رویارویی با جریانهایی که با دشمن صهیونیستی همکاری میکنند، تشکر میکنیم، از آنها میخواهیم که بیداری و هوشیاری بیشتری از خود نشان دهند. برای مقابله با پدیده تروریسم تکفیری که به عملیات وحشیانه در منطقه دست میزند، همه ما باید عناصر اطلاعاتی باشیم. از خداوند میخواهیم که لبنان را از شرشان در امان نگه دارد. همین طور امیدواریم گفتگوهای جاری در منطقه نیز نتیجه دهد و راه حلهایی را به دست دهد که باعث حفظ خون و جان مردم شود و عملیات ویرانی و کشتار را در سوریه، عراق، یمن، بحرین و لیبی متوقف کند.