27 شعبان 1437 هـ برابر با 14 خرداد 1395 هـ و ٣/٦/٢٠١٦ م
مطالب مهم خطبه اول: منظور از ایام الله چیست؟ / آمادگی برای ماه رمضان / مسئولیتهای ما در ماه رمضان / فرصتی برای نیکوکاری.
مطالب مهم خطبه دوم: لبنان، بهانهای برای تمدید وجود ندارد / عراق، میدان مبارزه با تروریسم / سالروز رحلت امام خمینی(ره) / آغاز ماه مبارک رمضان.
خطبه اول:
خداوند متعال در کتاب عزیز خود میفرماید: «وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآَيَاتِنَا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَک مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَذَکرْهُمْ بِأَيَّامِ الله إِنَّ فِي ذَلِک لَآَيَاتٍ لِکلِّ صَبَّارٍ شَکورٍ».
خداوند متعال از پیامبر خود حضرت موسی میخواهد روزهایی را به یاد بیاورد که قرآن کریم از آنها به عنوان ایام الله یاد کرده است. این دعوت که هم حضرت موسی بدان ملزم است و هم موسی نیز آن را به قوم خود یادآوری نموده است، روش همه پیامبران الهی و پیامبر خدا(ص) است. علی(ع) نیز در اشاره به این حقیقت اشاره داشته، میفرماید: «إنَّ رسول الله کان يخاطبنا، فيذکرنا بأيّام الله؛ پیامبر خدا ما را مورد خطاب قرار میداد و ایام الله را به ما یادآوری مینمود.»
منظور از ایام الله چیست؟
در این که منظور از این روزها که خداوند آنها را به خود اختصاص داده و آنها را از باقی زمانها متمایز ساخته است، چیست در میان مفسران اختلاف نظر وجود دارد. برخی بر این عقیده هستند که این روزها همان روزهایی هستند که خداوند بر پیامبران خود منت نهاد و آنان را بر کسانی که در برابرشان ایستادگی کردند و نگذاشتند که پیامبران به مسئولیتهای خود عمل کنند، پیروز کرد؛ یعنی روزهای پیروزی حق و نابودی باطل.
برخی دیگر از مفسران بر این نظر هستند که منظور از ایام الله، روزهای نزول عذاب الهی است. عذابی که بر کافران قوم نوح، هود، ثمود و صالح نازل گردید. همانهایی که از دستور خداوند سرپیچی کردند و عذاب نیز نتیجه کار خودشان بود.
برخی دیگر از مفسران بر این نظر هستند که منظور از ایام الله، همه روزها و شبهایی است که خداوند از میان روزها و شبهای سال به عبادت و طاعت، نیل به رحمت، بخشش، غفران و دست یافتن به فضل، عطا و کرم خود اختصاص داده است؛ یعنی ایام الله به همه موسمها و مناسبتهایی اشاره دارد که انسان را به یاد خداوند انداخته و به سوی او رهنمون میشوند. البته ما مانعی نمیبینیم که همه این نظرات را جمع کرد و مشترکات آنها را گرفت؛ اما باید توجه داشت که منظور خداوند از یادآوری این روزها، صرف یادآوری و فراموش نکردن آنها نیست، بلکه منظور خداوند این است که این روزها را به یاد داشته باشیم و از راهنماییهای آنها استفاده کنیم تا درس عبرت و روش زندگیمان شوند.
آمادگی برای ماه رمضان
عزیزان! یکی از نعمتهای الهی بر ما این است که ایام الهی را بشناسیم و از سرچشمههای نعمت و برکتشان بنوشیم. چون چند روز دیگر ماه شعبان به آخر میرسد و ما به ماه رمضان وارد میشویم. ماهی که میآید تا بشارت رحمت، مغفرت، رضوان و عطایای بزرگ پروردگار کریم را به ما بدهد. این همان ماهی است که پیامبر خدا درباره آن فرموده است: «هُوَ عِندَ اللهِ أفضَلُ الشُّهورِ، وَ أیّامُهُ أفضَلُ الأَیّامِ و لَیالیهِ أفضَلُ اللَّیالی و ساعاتُهُ أفضَلُ السّاعاتِ هُوَ شَهرٌ دُعیتُم فیهِ إلى ضِیافَةِ الله و جُعِلتُم فیهِ مِن أهلِ کرامَةِ الله، أنفاسُکم فیهِ تَسبیحٌ و نَومُکم فیهِ عِبادَةٌ و عَمَلُکم فیهِ مَقبولٌ و دُعاؤُکم فیهِ مُستَجابٌ؛ ماهی که نزد خدا، بهترین ماههاست و روزهایش بهترین روزها و شبهایش بهترین شبها و ساعتهایش بهترین ساعتهاست. ماهی که در آن شما را به مهمانی خدا دعوت کردهاند و شما در آن از اهل کرامت خدا شدهاید. نفسهای شما در آن ثواب تسبیح و ذکر خدا دارد و خواب شما ثواب عبادت. اعمال شما در آن پذیرفته است و دعاهای شما مستجاب.»، «فيه تفتح أبواب الجنان، وتغلق أبواب الجحيم، وتغلّ فيه الشّياطين، فيه ليلةٌ خير من ألف شهر، من حرم خيرها فقد حرم؛ در این ماه، درهای بهشت گشوده است و درهای جهنم بسته و شیاطین در این ماه در غل و زنجیر هستند. در این ماه شبی است که از هزار ماه بهتر است. محروم کسی است که از خیر و برکت این ماه محروم بماند.»
پیامبر خدا توجه ویژهای به این ماه داشت. هر از گاهی پیامبر خدا درباره این ماه سخنرانی میکرد و برای مردم از خوبیهای این ماه سخن میگفت. پیامبر خدا تا آخرین روزهای ماه شعبان از فضائل ماه رمضان صحبت میکرد. در سیره آمده است که آن حضرت در آخرین روز ماه شعبان چنین فرمود: «أيّها النَّاس، قد أظلَّکم شهر عظيم، شهر مبارک... هو شهر أوّله رحمة، وأوسطه مغفرة، وآخره عتق من النّار؛ ای مردم! ماه عظیمی به شما رو کرده است. ماهی مبارک... ماهی که اول آن رحمت و وسط آن مغفرت و آخر آن رهایی از آتش جهنم است.»
منظور پیامبر از این سخنان این بود که مردم، بیتوجه وارد این ماه نشوند. برخی از مردم به خاطر ترک عادات و لذتهای خود، ناراحت هم میشوند. پیامبر از مردم میخواهد که آگاهانه وارد این ماه شوند و متوجه اهمیت این ماه باشند. از آمدن ماه رمضان خشنود باشند. به این ماه شوق داشته باشند. خود را برای انجام مسئولیتهایی که در این ماه دارند، آماده نمایند. از این رو با نیتهای صاف و صادق، دلهای پاک و تمایل به بهرهگیری از ماه رمضان به سوی این ماه بیایند و خود را از گناهان، اشتباهات، کینهها و همه آن چیزهایی که انسان را از خدا دور میکنند، پاک و پاکیزه گردانند.
مسئولیتهای ما در ماه رمضان
عزیزان! برخلاف آنچه بسیاری میپندارند، مسئولیت ما در این ماه به روزهداری منحصر نیست. تصور برخیها این است که با پرهیز از خوردن و آشامیدن به وظیفه خود در این ماه عمل کردهاند. حال آن که در اهمیت این وظیفه همین بس که در همه ادیان آسمانی روزهداری بر مؤمنان واجب بوده است. خداوند سبحان میفرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا کتِبَ عَلَيْکمُ الصِّيَامُ کمَا کتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِکمْ لَعَلَّکمْ تَتَّقُونَ». در کنار واجبات و مستحباتی که اسلام به پایبندی آنها دستور داده است، میدانیم که وظایف دیگری نیز وجود دارد که خداوند خواهان تحققشان در این ماه مبارک است. وظایفی که به موازات روزهداری هستند و اصلاً روزهداری برای تحقق این اهداف آمده است. در اینجا لازم است به داستان معروفی اشاره کنیم. پیامبر خدا شنید که در ماه رمضان فلان زن در حال روزهداری به کنیز خود دشنام داده است. پیامبر از او خواست که غذا بخورد. به آن زن فرمود: «غذا بخور.» زن عرض کرد که روزهام. حضرت فرمود: «چگونه روزه هستی و به کنیز خود دشنام میدهی؟ روزه که فقط به پرهیز از خوردن و آشامیدن نیست.»، «إنما جعل الله ذلک حجاباً عن سواهما من الفواحش من الفعل والقول يفطر الصَّائم، ما أقلَّ الصوّام وأکثر الجوّاع؛ خداوند روزه را به عنوان مانعي از ساير زشتیهای گفتاري قرار داده است، زشتیهایی که روزه روزهدار را باطل میکند. چقدر روزهداران اندک و گرسنگان فراواناند.»
به همین دلیل میبینم وقتی پیامبر خدا در آخرین جمعه ماه شعبان از ماه رمضان سخن میگوید، به روزهداری بسنده نمیکند. بلکه به موازات آن به مسئولیتهای دیگر میپردازد و اهمیت آن را برمیشمارد. خواست پیامبر خدا این است که ماه رمضان ماه نیکی و بخشش به فقرا و نیازمندان و تکریم و مهربانی به ایتام باشد. ماه گرامی داشتن بزرگان و مهربانی به خردسالان باشد. ماه صله رحم به بستگان، همسایگان و مؤمنان. ماه بهسازی اخلاق. ماه حفظ زبان از دروغگویی، غیبت، سخنچینی و فحاشی و چشم پوشیدن از محرمات الهی و نگاه داشتن گوش از شنیدن چیزهایی که خداوند نهی کرده است. ماه آسان گرفتن بر کارگران و ضعیفان. ماه نشان دادن مهر و محبت الهی با ذکر و انجام واجبات و نوافل. ماه نشان دادن محبت به پیامبر خدا و اهل بیت او با گرامیداشت یاد، الگو گیری و صلوات فرستادن بر آنان. از این رو در این ماه از ما انتظار میرود برنامهای آماده کنیم که همه نیازهای معنوی، ایمانی، فرهنگی و علمی ما را در بربگیرد؛ زیرا این ماه، همان طور که خداوند خواسته است فرصتی برای اصلاح، تغییر و سازندگی است. باید این ماه را پر بار کنیم، از آن توشه بگیریم و نباید مانند ماههای دیگر خیلی عادی از کنار آن عبور کنیم. امیرالمؤمنین(ع) میفرماید: «انظر أن لا تکون باللّيل نائماً، وبالنّهار غافلاً، فينقضي شهرک وقد بقي عليک وزرک، فتکون عند استيفاء الصَّائمين أجورهم من الخاسرين؛ بنگر تا مبادا شب در خواب باشى و روز در غفلت؛ پس اين ماه بر تو بگذرد و بار گناهت همچنان بر دوشت مانده باشد؛ پس آنگاه که روزهداران پاداشهای خود را میگیرند، تو از زيانکاران باشى.» باید با در نظر داشت شرایط خود، برنامه حساب شدهای برای خود فراهم کنیم. برنامهای عبادی و معنوی که در آن به نماز، نماز جماعت، دعا، ذکر خدا و نوافل توجه خاصی مبذول داریم. باید به قرآن تمرکز کنیم. باید با آگاهی و تدبر آن را بخوانیم تا در اندیشه، رفتار و همه زندگی خود، به آموزههای آن پایبند باشیم و با قرآن اندیشه و رفتار خود را پالایش نماییم و با حق، ایمان و دین در اوج هماهنگی باشیم. باید برنامهای برای ارتباط تدوین کنیم. ارتباط با بستگان، همسایگان و مردم پیرامون خود. با توجه به رشد و توسعه ابزارهای جدید ارتباطی، این ارتباطگیری بسیار آسان شده است. باید برنامهای برای کمک به فقرا، نیازمندان، ایتام و همه کسانی داشته باشیم که به مواظبت و مراقبت ما نیاز دارند. یا خودمان به آنان کمک کنیم یا آنان را به کسانی معرفی کنیم که آماده مساعدت هستند. باید برنامهای برای دعوت و راهنمایی مردم به سوی خداوند داشته باشیم. باید کاری کنیم که مردم در دینشان ثابت قدم و استوار باشند، دین خود را بشناسند و شبهاتی را که در فهم درست از دین اختلال ایجاد میکنند، بزداییم. باید برای خانواده خود نیز برنامه ویژهای داشته باشیم. باید برای بازسازی فضای خانواده تلاش کنیم. چون محیطهای خانوادگی با مشکلات عدیدهای روبرو شده است.
این ماه فرصت بزرگی است برای این که شخصیت خود را بر اساس ایمان، نور و پاکی بازسازی کنیم. چون ماه رمضان ماه پاک شدن از کفری است که از مسیرهای نامشخص، نفاق و انحراف به درون ما نفوذ میکنند. این ماه، ماه دعوت به سوی خداوند است. از این رو باید برنامه خاصی تهیه کنیم که با ما اجازه دهد به اندازه بیشتری با خودمان خلوت کنیم. نفس خود را محاسبه و غربال کنیم و در نیات و چشم اندازهای آن دقت نماییم و آن را از آلودگی شائبهها، عیوب و گناهان پالایش کنیم. چون کسی به رستگاری میرسد که نفس خود را تزکیه نماید و مسیر آن را اصلاح نماید. نباید به دیگران اجازه دهیم که به بهانه رفاه و آسایش روزهداران، با سریالها، جشنها و فضای لهو و لعب خود ما را به سوی خودشان جذب کنند.
البته ما مانعی برای رفاه و آیش روزهدار نمیبینیم. ولی این فضاها نباید به گونهای باشند که ما اهداف و معنویت روزه را فراموش کنیم. حتی ممکن است این برنامهها با روزهداری در تضاد باشند.
فرصتی برای نیکوکاری
عزیزان! باید روزها، شبها، دقایق و ثانیههای این ماه را گرانبها بدانیم. چون ممکن است فرصت درک این ماه را پیدا نکنیم و نتوانیم خیرات، برکات و توفیقات ناشی از این ماه را جبران نماییم.
بنابراین همان گونه که وقتی در برابر خداوند به نماز میایستیم، گمان کنیم که این نماز، آخرین نماز عمر ماست و بعد از آن ممکن است به ملاقات خداوند برویم، ماه رمضان نیز همین حالت را دارد. چون نمیدانیم آیا درک دوباره این ماه در سالهای دیگر برای ما مقدر شده است یا نه؟
بنابراین باید این ماه را با دعا، مناجات، نیکی به نزدیکان و مردم پیرامون، مدارا، محبت و الفتی که از دل سرچشمه گرفته و در چهره نمایان میشود، آکنده کنیم. چون این ماه، جز با بشارت خیر، نیکی و بخشش نمیتواند، ماه خدا باشد. پس خوشا به حال نمازگزاران، شب زنده داران، تلاوت کنندگان کتاب خدا و نیکوکاران در زبان، دل و دست.
باید با دلهای پاک و نیتهای صادق از خداوند بخواهیم که به ما توفیق عنایت فرماید. «فإنَّ الشَّقيَّ من حُرم غفران الله في هذا الشَّهر؛ چون بدبخت کسی است در این ماه از غفران الهی محروم بماند.»، «اللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَیْنَا بِالْأَمْنِ وَ الْإِیمَانِ وَ السَّلامَةِ وَ الْإِسْلامِ وَ الْعَافِیَةِ الْمُجَلَّلَةِ وَ الرِّزْقِ الْوَاسِعِ و دفَعِ الْأَسْقَامِ وَ الْعَوْنِ عَلَى الصَّلاةِ وَ الصِّیَامِ وَ الْقِیَامِ وَ تِلاوَةِ الْقُرْآنِ اللَّهُمَّ سَلِّمْنَا لِشَهْرِ رَمَضَانَ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا وَ سَلِّمْنَا فِیهِ حَتَّى یَنْقَضِیَ عَنَّا شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَدْ عَفَوْتَ عَنَّا وَ غَفَرْتَ لَنَا وَ رَحِمْتَنَا؛ خدايا اين ماه را بر ما نو کن به ايمنى و ايمان و سلامت و اسلام و عافيت بزرگ و دفاع در برابر بیماریها و يارى بر نماز و روزه و شب زنده دارى و تلاوت قرآن. خدايا ما را براى ماه رمضان سالم گردان و ماه رمضان را از ما سالم دريافت کن و ما را در آن تا از ما بگذرد به سلامت دار درحالیکه از گناهان ما درگذشته و ما را مورد آمرزش و رحمت خويش قرار داده باشى.»
خطبه دوم:
بسم الله الرحمن الرحیم
ای بندگان خدا! شما و خودم را به همان چیزی توصیه میکنم که امام رضا(ع) به یکی از یاران خود توصیه نمود. اباصلت هروی در چنین روزی، آخرین جمعه ماه شعبان نزد امام رضا آمد. حضرت به او فرمود: «اى اباصلت ماه شعبان بیشترش گذشت و این جمعه آخر آن است، پس آنچه از اعمال خیر که در این ماه در انجام آن کوتاهى کردهاى در این چند روزى که باقیمانده تدارک کن و بر تو باد به انجام آنچه به حال تو مفید است و ترک آنچه براى تو فایدهای ندارد و دعا و استغفار و تلاوت قرآن را افزون کن و از گناهان و نافرمانیهایت بهسوى خدا بازگرد و توبه نما تا این ماه خدا به تو رو کرده باشد در حالى که تو با خدایت- عزّوجلّ- اخلاص ورزیده باشى و امانتى بر گردن خود باقى مگذار مگر آنکه آن را ادا کنى و نیز در دلت کینه هیچ مؤمنى نباشد مگر اینکه آن را از دل بیرون کنى و هیچ گناهى را که مرتکب بودهاى وامگذار مگر آنکه آن را رها کرده و از آن دورى گزینى و از خداوند پروا داشته باش و در امور نهان و آشکارت بر او توکّل و اعتماد کن «وَمَن يَتَوَکلْ عَلَى اللهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللهُ لِکلِّ شَيْءٍ قَدْرًا» و در باقیمانده این ماه زیاد این ذکر را بگو: اللّهم إن لم تکن قد غفرت لنا فی ما مضى من شعبان فاغفر لنا فیما بقی منه.»
عزیزان! امام رضا در توصیه، رابطه میان ماه شعبان و رمضان را روشن کرده است. چون هدف از همه این فضاهای معنوی و ایمانی اعم از دعا، ذکر، استغفار و احیای شبها، این است که شایستگی ورود به میهمانی خداوند در این ماه را پیدا کنیم و بتوانیم به همه آن چیزهایی که خداوند به بندگانش وعده داده است، اعم از ثواب، اجر و نیل به درجات دست یابیم.
باید این ماه را با دعا، استغفار، توبه و رد مظالم احیا کنیم. باید دلهای خود را از کینه، عداوت و نفرت پاک گردانیم تا به سیمایی درآییم که خداوند دوست دارد و میخواهد که ما آنگونه باشیم. به این ترتیب میتوانیم در برابر چالشها بایستیم.
لبنان، بهانهای برای تمدید وجود ندارد
از لبنان آغاز میکنیم که انتخابات شهرداریها در آن به سلامتی به پایان رسید. در این انتخابات لبنانیها نشان دادند که توان ورود به هر انتخاباتی را دارند و نگرانیهایی را که درباره انتخابات پارلمانی دامن میزنند، صحت ندارد. از این رو برای تمدید دوره پارلمانی که برخیها طبق منافع خود مطرح میکنند، بهانهای وجود ندارد.
انتخابات شهرداریها به رغم این که رنگ وابستگی و خانوادگی داشت، نشان داد که لبنانیها متمایل به تغییر هستند. چه با حضور در پای صندوقهای رأیگیری و چه کنارهگیری از آن وقتی که انتخابات رنگ و بوی سیاسی به خود بگیرد. مثل همه چیزهای دیگر انتخابات نیز در لبنان به میدان درگیری میان نیروهای سیاسی تبدیل شده است. جریانهای سیاسی تلاش میکنند که با انتخابات میزان حضور خود در عرصه سیاسی کشور را نشان دهند.
از این رو از نیروهای سیاسی کشور میخواهیم که نتایج انتخابات شهرداریها را به دقت مورد بازخوانی قرار دهند و از آن درس بگیرند تا هر چه بیشتر به خواستهها و نیازهای مردم نزدیک شوند. چون روشن شده است که قاطبه مردم به راحتی مهار نمیشود. این طور نیست که دستور بدهند و مردم اطاعت کنند یا به نگرانیهای طایفهای، مذهبی و سیاسیشان دامن زد و ساکتشان نمود یا آنان را به پذیرش گزینههای خاصی واداشت. مردم هوشیارند، محاسبه میکنند، مجازات مینمایند و تغییر میدهند. این که میگفتند: تغییر در لبنان جایی ندارد، به پایان رسیده است؛ زیرا اگر مردم بخواهند تغییر ممکن است.
باید داخل را درست کرد
در عین حال که از همه نیروهای سیاسی میخواهیم برای اصلاح وضعیت داخل تلاش کنند، چون هم نیروهای سیاسی و هم خانوادههای سرشناس کشور از نتیجه این انتخابات متأثر شدهاند. ما برای پشت سر گذاشتن انتخابات پیش رو، در همه عرصهها، به ویژه عرصههای امنیتی نیازمند تعمیق وحدت داخلی هستیم. چون حرف و حدیث درباره تشکیل کابینه جنگ در رژیم صهیونیستی و انتشار شبکههای تروریستی که مناطق خاصی را هدف گرفتهاند، افزایش یافته است.
به همه کسانی که در انتخابات شهرداریها پیروز شدند تبریک عرض میکنیم؛ اما از آنان میخواهیم که این جایگاه را امتیاز حساب نکنند و درک کنند که مسئولیتشان فراتر از کسانی است که انتخابشان کردهاند. آنان در قبال کل حوزه انتخابیهشان مسئول هستند. از این رو برخورد باز و به دور از حساسیت آنان، سهم عمدهای در رفع تنشهای حاصل از این انتخابات خواهد داشت.
عراق، میدان مبارزه با تروریسم
به عراق میرسیم. عراق وارد نبرد با تروریسمی شده است که بر سینه همه عراقیها با تمام تنوع دینی و نژادی موجود در آن سنگینی میکند. در اینجا از فداکاریهای ارتش و مردم برای بازگرداندن مناطق تحت سیطره تروریسم به دامان میهن تشکر میکنیم. از دولت عراق نیز میخواهیم که بیش از پیش مواظب غیرنظامیان باشند تا در معرض خطر و آسیب قرار نگیرند.
در این زمینه از رسانهها، خصوصاً رسانههای عربی میخواهیم که در نشر خبرها دقت وافی داشته باشند و از سیاست تحریک مذهبی و طایفهای و همه آن چیزهایی که به وحدت عراق آسیب میزند، پرهیز کنند. همین طور از آنها میخواهیم که در مبارزه با تروریسم صفوف خود را متحد و منسجم کنند.
سالروز رحلت امام خمینی(ره)
به سالروز رحلت امام خمینی(ره) میرسیم. سالگرد رحلت ایشان یادآور افقهای وسیع ایشان است. او دغدغه اسلام، وحدت اسلامی و مستضعفان زمین را داشت. او به آن اندازه که ایرانی مرتبط با محیط پیرامونی و مسائل جهان اسلام، عرب و مستضعفان میخواست، ایرانی بسته و مشغول به خود را مد نظر نداشت. همین مسئله باعث گردید ایران بار سنگین مسئولیتهایی را به دوش بکشد که تا امروز پیامدهای آن را تحمل میکند.
امام خمینی توانست این مبانی را ریشهدار کند. به همین دلیل وقتی از دنیا رفت، این اصول و مبانی از بین نرفتند، کسی از آنها دست برنداشت، الآن حضور دارند و باقی خواهند ماند.
آغاز ماه رمضان
در خاتمه باید اشاره کنیم که طبق مبنای فقهی سید(ره) که محاسبات دقیق فلکی و وحدت افق را معتبر میداند و با توجه به این که دادههای فلکی نشان میدهند امکان رؤیت هلال در مناطقی که بخشی از شب را با آنها اشتراک داریم، وجود دارد، روز دوشنبه اول ماه مبارک رمضان است. از خداوند میخواهیم که ماه رمضان را با خیر، برکت و رحمت برای شما بازگردارند. از خداوند میخواهیم که به توفیق طاعت و ادای مسئولیتهای این ماه را به ما عنایت فرماید و ماه رمضان برای اقصا نقاط جهان اسلام ماه امنیت، صلح و ثبات باشد.